زموږ د پښتو ژبې يو شمېر: شاعران، ليکوالان، څېړوونکي، ژباړوونکي او ژورنالستان په شعوري توګه له عربۍ ژبې ( او يا هم غېر شعوري ډول ) سره د عقيدتي اېډيالوژۍ ( نړۍ ليد ) د اختلاف له مخې دښمني او مقابله کوي !
دا چې دوی يې ولې کوي؟ د دې کار دلايل به له دوی سره موجود وي!؟ زما پرې څه کار او غرض نشته ! خو د قلموالۍ ( شاعرۍ، ليکوالۍ، څېړنې، ژباړنې او ژورناليزم ) په ډګر کې « افراط » ( ډېر زياتی، زياتوالی ) او « تفريط » (ډېر کمی، کموالی ) دواړه غلط او نا معقول څيزونه او ناوړه عمل ( کړنه ) دی !
زه د عربانو او عربي ژبې مدافع وکيل نه يم ! خو دومره پوهېږم چې هېڅوک حق نه لري ؛ چې د بلې مستقلې ژبې( فارسۍ، اردو، روسۍ، انګليسۍ، فرانسوۍ، هسپانوۍ، ايټالوۍ، المانۍ، ترکۍ، چينايۍ او نورو...ژبو کلمې او لغتونه په پښتو ژبې کې په بدل او مغير شکل وليکي او نوم پرې کېږدي، چې ما دا وۍ ګانې « مفغنې » کړې دي !!
زه هېڅکله دا نه وايم او د علمي درک، سالم انساني منطق له مخې حق نه لرم، نه مخالف دريځ لرم ! او نه هم کومه دعوه ـ دنګله کوم ؛ چې د پښتو ژبې استادان، ژبپوهان او عالمان دې، د:عربۍ ژبې، فارسۍ ژبې، روسۍ ژبې، فرانسوۍ ژبې، انګليسۍ ژبې، جرمنۍ ژبې، ايټالوۍ ژبې، اردو ژبې، تُرکۍ ژبې، هسپانوۍ ژبې، سانسکرېت ژبې، لاتينې ژبې او نورو بهرنيو ژبو مخنيوی دې په پښتو ژبې کې نه کوي !!
ودې کوي ! مقابله، سيالي او مخنيوی دې ورته وکوي ! نو په کوم ډول ؟ په کوم شکل ؟ او کوم منطق او ترتيب سره !!؟؟
زما د پوهې په هندارې کې، زما د فکرد توانايۍ په چاپېريال کې،زما د اند او سنجش له مخې زموږ يو شمېر؛ د: پښتو ژبې پخوانيو ژبپوهانو، د پوهنتون استادانو، د علومو اکاډمۍ غړو، لويو، هوښيارو او مجربو قلموالو ( شاعرانو، ليکوالو، څېړوونکو او...) له ډېر پخوا مهال څخه تر اوسه پورې د پښتو ژبې د وۍ ګانو د ژغورنې او سپېڅلتيا د خونديتوب په خاطر په پرله پسې توګه علمي او منطقي مبارزه کړې ده ! او کوي يې !!
د بېلګې په ډول زه ستاسې درانه حضور ته يو شمېر د عربۍ او فارسۍ ژبې لغتونه او کلمې ږدم او په مقابل کې يې هغه کلمې ليکم، کومې چې زموږ پښتو ژبو مشرانو استادانو، پوهانو او قلموالو ورته په بدل کې په پښتو ژبې جوړې کړي او مروجې کړې دي:
ـ مختار خپلواک، واکمن.
ـ عريضه غوښتنليک
ـ خط ليک
ـ دعوتنامه بلنليک
ـ عشق مينه
ـ عاشق مين
ـ مظاهره لاريون
ـ منزل يون، سفر
ـ عکس العمل غبرګون
ـ جمله غونډله
ـ لغت وۍ، کلمه
ـ کتاب ټولګه
ـ معلم ښوونکی
ـ سرمعلم سر ښوونکی
ـ دولتي اراکين دولتي چارواکي
ـ آسمان تشيال
ـ شاګرد زده کوونکی
ـ مکتب ښوونځی
ـ وخت مهال
ـ شروع پيل
ـ تقسيم اوقات مهال وېش
ـ فصل څپرکی
ـ عنوان سرليک
ـ حاشيه څنګ ليک، بغل ليک
ـ وقايه پوښ
ـ فهرست لړليک، نوملړ
ـ عدد شمېره
ـ پرېزنټېشن د يوې موضوع په اړه «لکچر»( معلومات ) ورکول
ـ تصحيح سمونه، رغونه، له سره جوړونه، تېروتنو له منځه وړل
ـ ملاقات ليدنه، ناسته
ـ انټرويو مرکه
ـ پروپوزل وړ انديز
ـ استعمار ښکېلاک
ـ استثمار زبېښاک
ـ طبقه پاټکی
ـ طبقاتي پاټکيز
ـ الله ( ج) څښتن تعلی
ـ جمهور رئيس ولسمشر
ـ انتخابات ټاکنې، ټولټاکنې
ـ اربعه حدود څلور خواوې
ـ چهار راهي څلور لاری
ـ اتباع اوسېدوونکي
ـ اردو وسله وال پوځ
ـ ماهر( کار شناس) کار پوه
ـ طياره الوتکه
ـ هليکوپتر څرخکي تياره، چورلکه
ـ طيور الوتوونکي، مرغۍ، مرغان
ـ پير، رهبر لارښود، مشر
ـ ازدواج واده
ـ زوجه مېرمن، ښځه
ـ تربيه ښوونه
ـ تعليم روزنه
ـ ترجمه ژباړه
ـ ترجمان ژباړوونکی
ـ تاليف ليکل، اوډل، ترتيبول
ـ ماخذ اخځليک، سرچينه
ـ پطرول تېل
ـ برطانيه انګلستان
ـ امير مشر، لارښود
ـ مبارزه هڅه، کوښښ،تکل، زيار
ـ صبر زغم
ـ قېمت ارزښت، نرخ
ـ اقتصاد پانګه
ـ سرمايه زېرمه
ـ کانونه طبيعي سرچينې
ـ ملک هېواد، ټاټوبی، مېنه
ـ ملاح ماڼوګی
ـ عمل کړنه
ـ افراط زياتی، تېری، جيګوالی
ـ تفريط کمی، لږوالی، ټيټوالی
ـ د شمال د مقاومت اتحاد شمالي ټلواله
ـ افراطي سخت دريځه، بنسټپاله
ـ دهشتګر ترهګر، وېره اچوونکي
ـ فدائي ځانمرګي
ـ شفاخانه روغتون، درملځی
ـ فارمسي درملتون
ـ معاينه خانه کتنځی
ـ معاينه کتنه
ـ استعمالول کارول
ـ واردات راوړل
ـ صادرات استول، لېږل
ـ شهرک ښارګوټی
ـ محتوا منځپانګه
او په همدې ترتيب سره موږ سلګونه او زرګونه نورې معادلې کلمې د نورو ژبو د وۍ ګانو په بدل( مقابل ) کې لرو ! موږ کولی شو چې د نورو ژبو له کلمو سره هېڅ کار او غرض ونه کوو، خپلې کلمې وکاروو او يا هم نوې او معادلې کلمې ورته جوړې کړو !
خو داسې نه چې:
ـ زاويې ته = يو کونجی
ـ مثلث ته = درې کونجی
ـ مربع او مستطيل ته = څلور کونجی او اوږد کونجی
ـ ذوزنقې ته = پنځه کونجی ؛ ووايو !!؟؟
