دحرمينوهندار
دحج يونليک
شپېتمه برخه
قاضي محمدحسن حقيار
haqyar@gmail.com
البيک
له دې ځايه په ټکسي کې سپاره اوخپلې عمارې ته روان شولو، ماښام
ورسېدو ګوروچې دمولنا اوښى نجيب چې زموږ په شرکت
کې دمعاش په بدل کې توظيف شوى و له موږ مخکې تللى ووځانته يې ډېرخوندور خواړه
راوړي وو خولايې خوړلي نه وو،سميع دهغه ست ته ونه کتل ماته يې هم وويل چې بسم الله
کړه،دچرګ ټوټې په ترخواوترشو مسالو کې له يوډول خوندورې چکني او داوګې (هوګه)له
مربع سره هغه دپېښوريانو خبره ښه چک لګاوه.
په ډبي کې له بند دې جرګ سره دوه روسټ هم ورکوي ماله نجيب څخه ددې
خوندوروخوړو دنوم او ادرس پوښتنه وکړه ،هغه وويل چې دېته البيک وايي اوپه همدې نوم کمپنۍ او په ټول سعودي کې
نماينده ګۍ لري،په قوي ګومان ده يې راته بيه ١٦رياله وښوده ماته په ١٦رياله هم
ارزانه ښکاره شو،خوورسته چې پرې اموخته شوم نو نرخ يې يوولس رياله وو،ددومره
خوندورو خوړو دومره ارزانه بيې ته حيران وم.
البيک کمپنۍ نه پوهېږم په کوم مهارت دمرچ ،تروشو موادو اوسرکې چکني
دچرګ اندام ته داسې ورننباسي چې اندام هېڅ بېل شوى نه ښکاري داسې لکه په پيچکاري
کې چې ور ننوېستل شوي وي.
البيک تريخ هم وي اوبې مرچوهم چې عربان يې تريخ ته حار(ګرم)اوبې
مرچو ته
بارد(يخ)وايي البيک مو چې وخوړ بيابه مو په شرکت هر وخت راغوښت ،له يوتن
څخه به په ډبي کې بند يوخوراک اضافه کېده، په مدينه منوره کې مې هم د البيک
شرکت وموند، حرم ته نږدې زموږ عمارې ته پرلار وو.
په مدينه منوره کې زموږ داستوګنې په وروستيوکې يوه ورځ زه
،دهرات پوهنتون دشرعياتو دپوهنځئ استاد عنايت الله ،ګل احمد او د وه تنه نور هراتيان دماسپښين له لمانځه راووتو ويل يې چې ځو په کوم هوټل کې ځانته خواړه
رااخلو،ماورته وويل زه ه هم ځم خو زه البيک خورم ،هغوى البيک نه پېژانده، مايې
ورته ډېر توصيف وکړ، هغوى هم تشويق شول، لاړو نوبت ته ودرېدو يوولس ،يوولس رياله
مو تحويل کړل،محاسب دپيسو رسيد راکړ،اوپه بله غرفه کې مو حار يا مرچو والا البيک
واخست په دوه رياله به پيپسي هم وه هغه هم ورسره ډېر خوند کاوه ، دوى له ځان سره
خونې ته وېوړل اوزه هملته پر ميز کېناستم، ډوډۍ مې وخوړه، دحرم شمال ته په سودا
اخستلو بوخت وم چې ټيليفون مې وشرنګېد، چې
تڼۍ مې کېکاږله له هغې خوا د استاد عنايت الله غږ وو، له سلام وروسته يې په ګيله
من او ماڼيجن انداز راته وويل چې تاخوڅلوېښت شپې له موږ سره ډېر غټ ظلم کړى دى ،
دې خبرې ته حيران شوم ځکه چې عنايت الله زما ګران دوست، نېک ارام اوسرخلاصى شخص وو،په مکه معظمه کې به
هم ډېر يوځاى ګرځېدو، اودلته هم، سره له دې چې پخپله هم دشرعياتواستاد وو خو دحج ډېر مسايل يې له
ماپوښتل.
ماله هغه سره هېڅکله هم ظلم خوپرېږده آن بې اخلاصه اوبې مينې خبره
هم نه وه کړې ،په لږ وخت کې مې د ذهن پرپرده ټول څلوېښت ورځنى سفر تېر شو خوله دوى
سره د منفي چلند په اړه مې پکې څه ونه موندل په حيرانتيامې ځواب ورکړ : الله ج دې نکړي وروره څه خبره ده کوم ظلم
؟هغه غوښتل زما اندېښنه او سودا لازياته کړي،: (( هو ظلم ،لوى ظلم او هغه هم
پرموږستا لخوا )) ورته مې وويل چې استاده
وارخطا او اندېښمن دې کړم،څه خبره ده؟ هغه راته وويل چې له دې بل لوى ظلم کوم دى
چې ته دا دومره وخت له دومره خوندورو خوړو هغه هم په دومره ارازانه بيه خبروې او
موږدې نه خبرولو؟ هغه هم البيک ډېر وستايه پرېکړه مو وکړه چې څو خوراکه البيک به
له ځان سره افغانستان ته هم وړو.
چاغي که ناروغي
په خپله خونه کې دالبيک له خوړلو وروسته مو سرونه وخرېيل،
جامې مو واغوستې حرم ته د طواف صدر يافرضي
طواف په نيت روان شوم، دګرمۍ او پلي تللو له کبله
مې ورنونه لګېدلي او سوځېدلي وو، دابن لادن مسجدته نږدې شوى وم چې د
ورنونودرد اوسوخت مې نو رهم ډېر شو، دګام له اخستلو سره به مې چې ورنونه يوله بل
سره ولګېدل،نو ډېربه وسوځېدل، هرګام مې په ډېر زحمت اخست، ماخپل ځان ته وويل چې ته عادي تګ نشې کولى نو په دومره بيروبار کې
به طواف څنګه وکړې؟ پښېمانه او له لارې بېرته خونې ته ستون شوم.
زه ډېر چاغ نه وم حج ته دتللو پرمهال مې وزن شاوخوا اتيا کيلوګرامه
و خودحج ستونزو پوره څلورکيلو کم کړى وم ، هلته ګرمي هم وه او ما داډېروخت دومره پلى تګ هم نه وو کړى .
وموپتېيله چې دشپې منى ته ځو سبا سحر به طواف ته راشو همداسې مو
وکړل، دشپې نهه نيمې بجې موټکسي ونيوه او منى ته روان شو.
داختر په ورځوکې قېمتي ډېره زياته وه ټکسي وانانو د لس ريالوپه
مسافه کې اويا اتيا رياله غوښتل موږ دهند دراجستان ايالت له يوه اوسېدونکي ټکسي
چلوونکي سره سپاره شو، لار دبيروبار له کبله بنده وه،پوره يونيم ساعت په موټر کې
ناست وو،اخر مو زړه تنګ شو له ټکسي څخه
دعزيزيه شاته له جمرو ډېر لېرې ښکته شولو په پښو دشاوخوا دوه ساعته پلي مزل
وروسته دخيف مسجدله لارې دغره په لمن کې منى ته خپلې خېمې ته يوه نيمه بجه دشپې
ورسېدو.پلي تګ او دورنونو سوخت او دردښه په تکليف کړم .
پرلاره دمسجدخيف ترڅنګ چاخيرات (سبيل)کړى وو ډېره خوندوره افغاني
قورمې ته ورته قورمه وه، موږ هم وږي وو په غرو او غونډيو مو پلى مزل کړى و ټولو واخست زما هم تاب رانه غى.
دسعودي مسافرۍ خوړلي
شپه مو په منى کې وکړه،
سباته دطواف لپاره حرم ته روان شوم،پرلار راسره زما دحج دملګري ايوب دماما زوى ضابط اصف اودهغه دتره
زوى عبداللطيف ملګري شول، ايوب دلوګر ولايت اوسېدونکى دى، ځان يې ستانکزى اودجنرال
سالم احساس چې هغه مهال دهرات امنيه قوماندان و دتره زوى راوپېژانده. دهغه له موږ
سره ډېره جوړه وه خوراک او څښاک يې هم له موږ سره و او له خپلې مورسره
حج ته راغلى و،ايوب ويل چې دجنرال احساس برکت دى چې ده او مور ته يې دهرات په سهم
کې ونډه ورکړل شوه.
اصف ضابط پخوا داتحاد په حربي پوهنتون کې استاد و دامهال دسعودي په
حايل ښار کې ودانيز کارونه کوي، هغه وايي سره له دې چې واده يې کړى وو بياهم کله چې سعودي ته لومړى ځل راغى نو شپږ
کاله دلته مسافر و اوشپږ کاله يې خپله مېرمن ونه ليده.
عبداللطيف هم له مدينې منورې ٤٥٠کيلومتره لېرې په قصيم کې کرايي
خونه لري خوټکسي چلوي وايي چې ګرځم راګرځم
اوپه خپله خونه کې په مياشت کې دوه شپې هم نه کوم.
دايواځې ضابط اصف نه دى چې شپږ کاله پرلپسې له خپلې مېرمنې اوکورنۍڅخه لېرې وو زه
داسې کسان هم پېژنم چې په سعودي اونورو عربي هېوادونوکې يې پرلپسې لس کاله مسافري کړې او لس کاله يې مېرمن او کورنۍ نه دي ليدلي،
بياچې کورته راغلي نو مياشت يوه نيمه يې تېره کړې بېرته تللي اوپه کلونو کلونو له
خپلې کورنۍ لېرې پاتې شوي دي.
زموږيو دوست دپنځه ويشتوکالو راهيسې په سعودي کې ژوند کوي ښځه او
بچيان يې هم د پاکستان دهجرت د چاپېريال
کې په يوه کمپ کې په خټينو کوډلوکې اوسېږي
په دې پنځه ويشت کالو کې به يې دوه کاله هم له خپلې مېرمنې او بچيانو سره نه وي
تېر کړى، دده ددې پنځه ويشت کلنۍ مسافرۍ دمحصول اوسپما کچه له دې ښه جوتېږي چې
هغوى په افغانستان کې کور اوپټى نه درلود او اوس هم درې ،څلور بسوې ځمکه ځانته اخستلى نشي چې کور
پکې جوړ کړي،ښه نو اوس تاسو وواياست چې داډول ژوند څه معنى ،دانو ژوند دى؟
ايا دداډول خلکو مېرمنې انسانانې نه دي؟ ايا هغوى نفس، جنسي غرايز
،غوښتنې اوحقوق نلري؟ هغوى که دخپلو غرايزو داشباع لپاره نورې لارې اونامشروع
روابط پالي نوايا کورنۍ به يې په کې مسؤولې نه وي؟
يو ځل زمايودوست قاضي ته يوه دوسيه راغلله، يوچا يوهلک له خپلې
ورېندارې سره دنامشروعو اړيکو په تور وژلى وو ښځه يې هم محکمې ته راوستې وه، داښځه
له مبالغې پرته ډېره ښکلې ،ډېره صحتمنده
اوډېره ځوانه وه، شاوخوا ٢٤کاله عمر به يې ووقاضي ترې وپوښتل چې ولې دې دا ناروا کار کاوه، په داسې حال کې
چې مېړوخه هم يې؟ښځه نه منکره شوه اونه يې قسم او قرآن وکړ -ويې ويل:قاضي صاحب ته
دحق اوعدالت پر څوکۍ ناست دخداى ج او دهغه
د رسول ص خليفه يې ،ته حق او ناحق ،انصاف
اوبې انصافي پېژنې،تاته ديو انسان او بياديوعالم په توګه انساني غرايز ،فطري
غوښتنې ځواني او دځوانانو احساسات او دځوانۍ لېونتوب ښه معلوم دي، لهجه يې تونده
اوپه عين وخت کې ژړغونې شوه ته ووايه زه څنګه وکړم :مېړه مې چې واده کړم، يوه
مياشت راسره و اونور رانه تللى دى، دايې
نهم کال دى چې په لندن کې دى،په دې نهو کالوکې مې هېڅ ليدلى هم ندى،هلته قبول شوى
دى خپله عياشي اوفحاشي کوي، سره له دې چې ما بيولى هم شي خونه مې بيا يې اونه مې
طلاقوي ، هروخت له لوڅو نجونو سره خپل اخستي عکسونه او ويډيويي چکرونه هم
رالېږي،پيسې هم خپل پلار او وروڼوته
رالېږي،وروڼه يې له خپلو ښځوسره خوشحاله ژوند لري،خوزه دکور وينځه يم، دکور،کار او
خدمت پر مادى،اوخوندونه اومزې ددوى، تر دې چې يورګانې د(لېورونوښځې )مې
زمادسوځولولپاره هرسحر دغسل لپاره اوبه هم پر ما تودوي، اوآن تشناب ته يې هم
راباندې وړي، نوزه څنګه وکړم؟
ايازه انسان نه يم،زه خواهشات اوغرايز نلرم؟ که دده ښځه په کارنه
وه نو زماژونديې ولې خرابوه؟ اوس چې قبول شوى اومابېولى هم شي نو ولې مې نه بيايي؟
نه کوم بچى لرم اونه کومه هيله اواسره؟
دلېورونو او يورګانومزدوري اوخدمت کوم،نه مې خسر غږ اوري اونه مېړه، اونه لېورونه،
هغه هلته خپل ساعت تېروي هرڅه ورته پريمانه دي،اوزماپه کيسه کې هم ندى،قاضي صاحب
اوس ستاانصاف ستاعدالت اوشريعت چې اعداموې مې اوکه سنګساروې مې؟
اسلام همدې نزاکت اودښځو حقوقوته په پام سره مسافروته حد اکثر څلور
مياشتې وخت ټاکلى دى، يعنې داسلام له نظره مېړونه بايد له له څلور مياشتوډېر له
ښځو بېل نه وي.
پښتنو يوه بله سهوه وکړه ،دجهاد اوهجرت پر مهال به پښتنودوبۍ
،سعودي،ايران ،اردن ،مصر اوسوريې ته
دمزدورۍ لپاره زور کاوه،اوهغو نوروبه لندن داروپانورو هېوادونو ،امريکا،کاناډا او
استرالياته.
پښتنو به دعربو ډاګونه ابادول
،هغه ماشينونه به يې چلول اوهغه درانه کارونه به يې کول چې د نورو له وس به وتلي
وو،دعربو تودې اوسوځنده ګرمۍ به يې زغملې ،هغه هم دډېر کمې تنخوا اوحق الزحمې په
بدل کې اونورو به هلته لوړې زده کړې کولې، ښه ژوندبه يې کاوه، حکومت به کور اور،
خواړه ،جامې او معاش هم ورکاه.
دافغانانو په شمول بهرنيان، چې عربان يې اجنبيان(پردي)بولي
سعوديانو ته ډېرکم معاش په بدل کې کار او
خدمت کوي او دمريانو په څېر ورته چلېږي خوکه پنځوس کاله هم ورسره تېرکړي نه تابعيت
ورکوي ،نه دکور وروستلو اجازه ،نه دملکيت
اونه دمستقل کار وبار اجازه. که ټکسي هم چلوي نود يو کفيل په نوم به وي
اوډېر کفيلان بيافرعون صفته اوقارون مزاجه وي چې لږ يې فکر واوړي بيادمتکفل هرڅه
په خپل نوم اودکلونو خواري اوګټه يې په مفتوکې دځان کړي،که لږ يې تر غاښ لاندې شګه شوه نوبيا متکفل يا مزدور
دهغه دخپل حق په غوښتلوپرحکومت بندي کولى هم شي.
