نړیوال نظامي ائتلاف ( ن،ن، ا ) تر هغه وخته پوری چې په افغانستان کی
نظامي حضور لری لږ تر لږه د دريو موضوعاتو په شاوخوآ کي ګډ دریځ لري :
ــ د یوې لاسپوڅې کمزورې واکمنۍ ملاتړ .
ــ د ژبني ، قومي او مذهبي نفاق پوتانسیل تازه
ساتل .
ــ د مؤتلفو جنګسالارانو د عیش او نوش زمینه برابرول .
خو په وروستيو کلونو کی د ( ن، ن، ا ) د غړیو هیوادونو تر منځ د افغانستان د جګړې او سولې په
اړوند مخکنی اتفاق تر سوال لاندې راغلی دی. د جګړې د دوام پخوانۍ انگیزې ( د نيویارک چاودنه او ورسره په تړاو د تروریزم سره ګډه مبارزه ) چې د لوېد یځو
هیوادونو تر منځ د ملګرتیا محور جوړوي، ځای سیاسې ټکرونو ته سپارلی دی:
اروپائیان د جګړې په ساحه کي د امریکا د تکبر او خپل سرۍ نه سرټکوي. د مثال په توګه په فرانسه کې سیاسي حکومتي او غیر
حکومتي مشرانو په وار وار ویلي چې د امریکا پوځ د وسله
والو مخالفینو د مړو پر وړاندې د جګړې د اخلاقي اصولو نه سرغړاوی
او کله ناکله په ډله ایزه وژنه لاس پوري کوي، خو د هغه تاوان زموږ په پوځ باندی تپل کیږي.
په یوه لسیزه جګړه کې د ناټو په
مختلفو سر مشریزو غونډو کې، غړي هیوادونه له
یوې خوا د جګړې د دوام په یوې واحدې ستراتيژۍ باندې سره جوړ نشول .
له بلې خوا د سولې د یو واحد پلان په تنظیم کې پاتې راغلي دي.
اوس په واقعیت کې ( ن، ن، ا ) د جګړه مارو او د سولې پلویانو تر منځ ویشل شوې.
په
دغسې شرایطو کې چه د لومړۍ ډلې مشري امریکا پر غاړه درلوده څو لاملونه باعث شول چې لومړی آلمان او ورپسې
فرانسه د امریکا د جګړه ایز دریځ پر
وړاندې د غبرګون په بڼه د سولې نوښت په لاس
کی واخلي :
ــ په اروپا کې اقتصادي بحران او
ورسره د افغانستان د جګړې مخ په ډيريدو لګښت .
ــ په جګړه کې انساني مخ په زیاتیدونکي تلفات.
ــ په عامه ذهنیت کې د جګړې نه د
ملاتړ کموالی.
ــ دغه واقعیت چې یرغلګر د
افغانانو له تاریخي مقاومت سره مخ دي نه له القاعده او نړیوال تروریزم سره.
جګړې سره مخالفت یو د هغو لاملونو
څخه وو چې په فرانسه کې یې سوسیالیستان قدرت ته ورسول او سوسیالیست حکومت يې دیته اړکړ چې فرانسوي پوځ د ټاکل شوې پروګرام نه مخکې د افغانستان نه وباسي.
اوسمهال په افغانستان کې د سولې د
داعیې د تحقق په خاطر دوه فعال مرکزونه مطرح دي: قطر او پاریس. خو د بهرنیانو په
لاس د جوړ شوي نظام سره مؤتلف جهادیستان د پاکستان د مذهبي کړیو په مرسته د سولې د
یو « اسلامي » مرکز د مطرح کولو په تمه
عربستان خواته هم لنګر اچوي. دغه هلې ځلې د ( ن ، ن ، ا ) د سیمه ایزي ستراتيژي سره سمونوالی نلري نو ځکه يي کومه
نتیجه
هم نده ورکړې.
د آلمان او فرانسې د سیاسی
کارپوهانو له نظره په قطر کې سوله د امریکا په وسیله یرغمل شوې ده . دواړه هیوادونه د نورو اروپایي هیوادونو په ضمني ملاتړ، پدې لټه کې دي چې د سولې کوترې د امریکا د جګړه مارو سیاسي،
نظامي او شبه نظامي منګلو نه وژغوري. د
همدغه منطق پر بنسټ په افغانستان کې
د سولې په استقامت، پاریس د قطر د بدیل په توګه مطرح شو .
د پاریس محوریت د قطر د مرکزیت په
پرتله څو ځانګړتياوې لري
:
ــ فرانسه د افغانستان د جګړې یو اړخ نه جوړوي.
ــ د سولې د بل الترنتیف اړتیا پدغسې حال او احوال
کې چې د ا حتمال له مخې امریکا د قطر د دفتر نه د خبرو اترو تر پلمې لاندې د « طال
چال » ، دفع الوقت تاکتیک په بڼه ګټه
پورته کړي او جګړې ته يې دوام ورکړي.
ــ د کابل اداره هلې ځلې کوي چه د قطر خبرې اترې
دومره اغیزمنې کړي چې مقاومت کابل اړخ سره مذاکراتو ته اړ شي . اوسنی نظام، يعنې دا د اشغال سیاسي محصول، رسمیت ومومي او جنګي ډلې ټپلې د سیاسي او حقوقي مصئونیت په درلودلو سره خپل سیاسي ژوند ته دوام ورکړي.
د پاریس د سولې په پروسه کې، د کابل د حکومت د نفوذ احتمال کمیږي .
د کابل اداره د پاریس د سولې د
پروسې د وراني په مقصد پدې لټه کې
ده چې د پاکستان، سعودي عرب او قطر چارواکو سره په ګډه د وسله والو مخالفینو پر وړاندې د سیاسي فشار یو محور جوړ کړي. جنګي ډلو کرزي ته دنده سپارلې چې په امریکا کې د خپل مسافرت په ترڅ کې، امریکايي اړخ د « خلیفه د کیسې » نه د سخاوتمندانه امتیازونو په ورکولو سره دیته وهڅوي ، چې د نوموړي
محور په ملاتړ ودریږي. خو د لوېدیځوالو عمومي سیمه ایز سیاست چې یوه برخه یې د امریکا په واسطه تمثیلیږي د
دغو هلو ځلو پر وړاندی مانع ګرځي .
په لنده توګه دا چې! که د سولې پر وړاندې یاد شوی جنګي ائتلاف ( کابل ،
اسلام آباد، دوحه ) عملی بڼه غوره کړي، د قطر د
سولې پروسه هرومرو ناکامیدو سره مخ کیږي. دلته د پاریس د سولې پروسه په وروستي
الزامي مرجع بدلیږي.
د پاریس وروستۍ غونډه د جنګ سالارانو ( د مقاومت په استثنا ) په ګډون د « ټکر ستراتيژي » په بنسټ باندې جوړه شوې وه. د « ټکر ستراتيژي » د ښکیلاک په تاریخ کې ژورې ریښې لري او ورڅخه د افغانستان په جګړه کې د بوش د
ادارې د پیل نه تر اوسه پورې ، په مبالغه آمیزه توګه ګټه پورته شوې ده . له همدې کبله د پاریس په غونډه کې د افغانانو یا بهرنیانو په واسطه د سولې هیڅ یو پلان
برخه والو ته وړاندې نشو . غونډې جګړه مارانو ته د سیاسي تشخص زمینه ورپه برخه کړه، خو مثبت اړخ یې دا وو چې ګډونوالو ته يې د نظر د تبادلې یو ښه چاپیریال برابر کړی و.
د پاریس په غونډه کی د وسله والو مخالفینو
وینا دا ثابته کړه چې وسله وال مقاومت په یوه « ملي ـ اسلامي ـ مدني » پیاوړي تحریک بدل شوی او کولای شي چې د راتلونکي نوي نظام، چې د سولې محصول به وي،
د سیاسي ثبات، امنیت او عدالت د ملا د تیر نقش ولوبوي .
« پای »
دوکتور م ، عثمان تره کی
فرانسه
دجنوري ۵ ، ۲۰۱۳ م کال
