د بلخ د پخوانی والی او د جمعیت ګوند د اجرایه ریس عطامحمد نور پر مشری د جمعیت د رهبری شوراه له لوری پر یوه بېساری او نادره ګام کې د دغه ګوند سرپرست مشر صلاح الدین ربانی د ګوند له موقت ریاسته ګوښه او د کنګرې د اعلان له لارې یې د نوی رهبرۍ د راتګ خبر ورکړل.
همدارنګه ربانی د جمعیت د رهبری دا ګام وغندو، دوی یی فرصت طلب، ماموریت فرصت او د بن د سازشنامی مسوولین وبلل.
د جمعیت غوندی د یوه جهادي او توکمپاله ګوند دغه خپل منځی فرکسیوني کشمکشونه که څه هم اوږده مخېنه لری ولې د رهبری پر کچه بیا نوی او د ۱۳۵۵ کال د اخوانی ارمانونو سره یو مخ پر ټکر کې ښکاری.
پر افغانستان کې د سیاسي او ایډیالوژیکو ګوندونو توره مخېنه:
که څه هم ګوندونه پر معاصرو ټولنو کې د قدرت پر ویش او د ولسونو د غوښتنو پر بیان کې تر ټولو بی بدیله ځای لری، د بېلګي په توګه سیاسي ګوندونه د ملت جوړونې او د سیاسي قدرت په اډانه کې د ملي ثبات د دوام، د قومي پرګنو د اوبدني، د ټولنیز نظم د تړلتیا او پر ټوله د استبداد د مخنیوی د خپل چارې د څارنې، په یوه محور د قدرت د راټولیدو څخه د ساتلو او پر ټوله کې د ولسواکو ارزښتونو پر بنسټ د یوه ملت د هیلو او غوښتنو استازیتوب کوی.
اما په افغانستان کې حالت په یوه بد ډول متفاوت ده، ځکه دلته ګوندونه پر لویه کې د عوام فریبانه او تیریستونکو شعارونو پر ورکولو سره رامنځته کیږی او بیا وروسته ډیر ژر د سیاسي باج اخیستنو، اقتصادی ګټو وټو، قومی اتنیکی غوښتنو او پر ټولو کې د بازاری ورځچارو بهیرونو پر بڼه بدلیږی.
د بېلګی په توګه د افغانستان د خلق ډیموکراټیک ګوند د دی پررځای چې د کور، کالي او ډوډي خپل خیالي شعارونو ته د عمل بڼه ورکړې د خپل ملت د غوښتنو پر خلاف ودریدل او لومړنی کار یی د خپل مسلمان ولس پر عقایدو او باورونو له تیری څخه پیل کړل، د ټولني پر روښانفکره برخه یې زیندانونه ډک کړل، د بیلابیلو پرګنو ولسی او دینی مشران یی قتل کړل او پر استالینی کردار سره یې د رعب او وحشت له لارې د حکومت کول پیل کړل.
ملت هم د دوی پر وړاندی پاڅون وکړل او دغه حزبی رژیم ډیر ژر شوروی قواوی د خپل ولس د ټکولو پر موخه راوبللی، لدی سره وطن اشغال شو، پر ټول افغانستان کې جګړه شروع شوه هغه چې یو اړخ ته بی دفاع ملت او بل لور ته د سرو لښکرو پر ملاتړ کې کمونیستی حکومت وو.
جهادی ګوندونو د روسانو او دهغه د لاسپوڅي حکومت له نسکورولو سره د ملی او اسلامی تر عنوان لاندی چې د ازادی ګټلو، خپلواکی او اسلامی نظام داعیه داران وو د دی پرځای چې د ملت غوښتنی عملی، د ولس د هوساینی، امن او د هیواد د جوړونی لپاره کار وکړې د یو او بل سره د قدرت د ترلاسه کولو پر لوبه سره کښیوتل او ټوله هڅه یی د ناوړه شعارونو له لارې د پردو پر اشارو د ولسی انقلاب ماتول، د کابل او هیواد ورانی، بی وزلي، د افغانانو یومخیزه کډوالی او پر ټوله کې د افغان واحد ملت ویشل پر قوم، ژبه، صمت او ګوند سره وو.
جمعیت ګوند، ایډیالوژیک ارمانونه او بدنام قومي دریځونه یې:
په افغانستان کې د ولسواکۍ د لسیزی پرمهال یو څه چې د پام وړ او مهم بدلون پر توګه ورڅخه د یوه ملي اوښتون پر بحث کې یادونه کیدلای شي هغه د بیلابیلو سیاسي ایډیالونو، او تفاوتونو پر بنسټ د نویو ګوندونو رامنځته کیدل وو.
مګر موږ ټولو ولیدل او پر یاد مو دی چې دغه ګوندونه د وروستيو بدنامو سیاسي کردارونو پایلۍ د افغان حکومت او ملت د ماتیدو څه چې د ګران افغانستان د جغرافیی ویشني، تجزیی، نفاق او پر لویه کې د بهرني یرغل، اشغال او د یوه ملت د بنسټیزو ارزښتونو عقیدی او ګډ ملي هویت د ټوکړی ـ ټوکړی کیدو تر درشله ورسول.
د جمعیت ګوند وجودی فلسفه د ۱۳۵۱ کال د اسلامي نهضت د سیاسي اسلامپالنۍ له اخواني ـ مصری ارمانونو څخه چې د اسلامي تجدد او د مسلمانو پرګنو د ویښتابه او یوالی بحث ده سرچېنه اخلي.
مګر د دغه جریان ارمانونه ډېر ژر د کونړ د جهادی جبهی پرخلاف قومي، صمتي او حتا د ژبي او اتنیکي غوښتنو پر بنسټ بڼه بدله کړله او د کمونیستي بلاک پر خلاف د افغانانو د ملي انقلاب او دیني حماسو د تاریخی ولولو او د ګران افغانستان د تاریخي خپلواکۍ مسیر یې هیر او د افغانانو د وحدت پرځای یې د یوه قوم د مظلومیت او د بل قام د جبر ستمي او د فرید مزدک د لارویانو شعارونه بدرګه کړل.
پر همدې بنسټ یې د نورو جهادی ( اسلامی ګوند ـ وحدت ګوند ) ډلو سره د کړې توافق خلاف کابل ونیو، د واک د انحصار او د خپلو قومي ارمانونو د پلي کولو افراطي هڅه یې وکړه.
دوی په خپل سر په فاړسی نوی بانکوټونه چاپ کړل، ملي سرود یې فاړسی کړل، سیاسې قدرت یې پر خپل میل وویشل، د مجاهدینو د مختلفو تنظیمونو سره یې پر ژمنو کې ټګي بریګي وکړله، د هېواد له اداری سیستم څخه یې د پښتو ژبی پر ورکولو پیل وکړل، کابل یې تنظیمی جګړو ته ټیل وهل، له روسانو سره یې د ډاکتر نجیب الله د ملي مصالحی د بهیر خلاف پټي هوکړې او پروتوکولونه وکړل، پر شمال او جنوب یې د هیواد د ویش نغاره وډنګوله او پر ټوله کې یې پر افغانستان کې د دوو اسلامي حکومتونو چې یو یې د افغان ولس د ملي او اسلامي انقلاب له لارې د اسلامی حکومت ناکامول او بل یې د طالبانو د اسلامي او ملي حکومت پر خلاف دامریکایی یرغل او اشغال څخه دفاع او ورڅخه ملاتړ وو.
د بېلګي په توګه استاد ربانی د ۲۰۰۱ کال د اکټوبر میاشت کې د بی بی سی سره پر یوه مرکه کې له امریکایانو پر پښتون میشتو سیمو د غټو ـ غټو بمونو د غورځولو غوښتنه کړې وه.
د امریکا له یرغل او اشغال څخه وروسته دوی هر پښتون طالب او هر طالب القاعده معرفی کړل او القاعده چې پر امریکایی فتواه سره ترهګر او بی محکمي د مرګ وړ بلل شوی وو پر پښتنو یې د هېواد د ۳۴ زیندانونو سربیره د باګرام او ګونتانامو وحشي او کرغیړن امریکایی زیندانونه هم ډک کړل.
پایله:
که څه هم پر ۲۰۱۱ کال کې د برهان الدین ربانی له وژل کیدلو وروسته د پلار پرځای د زوی صلاح الدین ربانی ټاکل کیدو د دغه ګوند د خپل منځی کشمکشونو د هضم هڅه وشوه، مګر د صلاح الدین ربانی له لوری بن ته د بن د سازشنامی اصطلاح کارول دا مانا ورکوی چې جمعیت نه یوازی د ۱۳۴۷، ۱۳۵۱ او ۱۳۵۵ له عقیدویی ـ دینی او ملتپاله ارمانونو څخه خلاص او لري شوی ده بلکي د شخصي ګټو، ځانی ماموریتونو او بهرنیو استخباراتي پنډونو نشي دوی تر ډېره د خپلو قومي شعارونو او ګټو چې د پارلماني سیستم له لارې د نظام فیډرالي کول، د افغان ملي هویت قومی تعریف، د اکثریت د ماتولو هڅه او لکه د ۲۰۰۱ تر ۲۰۰۹ د واک پر ګدۍ غصب او انحصار دی هم پاتي راغلي.
د ګټو او قدرت دغسي فردی لوبه، د جمعیت د اصلی او متحدی رهبری له منځه تلل، د جمعیت پر دننه کې د شخصی ثروت او قدرت د لسګونو جزیرو رامنځته کیدل، پر بدخشان او پنجشیر ولایتونو پسي د دغه ګوند محدودل، ناعادلانه امتیازات، د ګوند پر دننه کې دښځو، ځوانانو او تیکنوکرات قشر سره نه جوړتیا او پرټوله کې د سولې له لارې د نړېوال مشروعیت او ملاتړ سره د طالبانو بیا سیاسي قدرت ته راستنیدل هغه مسایل، بحثونه او پېښي دی چې جمعیت یې پاشلي، ویرولي او د دی امکانات شته چې تر سولې مخکي یا وړاندی یومخیز وپاشل شي، ټوټه ـ ټوټه شي او یا د ظاهری یوالی د حفظ سربیره ګوند پر دننه کې د شدیدو فرکسیوني سیالیو پر ترڅ کمزوری او پر غیری مواثره بڼه دوام پیداکړې.
داځکه چې جمعیت هېڅکله ګوند نه وو، ولي داچې تصادفی پیښو، استخباراتی مصلحتونو او د نظام پر اډانه کې کمزورتیاوو یو او بل ته پر لاس ورکولو سره دا ګډوله مجموعه ساتلي وه دا بیل بحث ده.
درنښت
تاسو دغه لیکنه شریکولی شئ!
تبصرې
تبصرې نشته