Rohi.af - Afghan Media Center - روهي خبري اژانس -استاد بزرگ (به یاد و احترام علامه ناصر پورپیرار/ 1319- 1394)

«خرد، آدمی را از تعصب دور می دارد و عقل، داور غائی هر برهانی ست. اقوال مرده که از عصر هر نسل دورتر روند، به سنت می گرایند و باور آن ها به مرور دوباره و به تایید عقل زمان موکول است. در این بازبینی، هیچ استثنایی نمی گنجد و هیچ نامی مصئون نیست؛ چنان که نام آوران امروز که در عقل عصر ما موجه می نمایند و ستوده می شوند، بسا که در آینده مقصر و منفور باشند.»

خرد نوشتار بالا، برهان ارجحیت به بزرگی ست که در تفکر پیرامون تاریخ، تحقیق و «بنیان اندیشی»، مرا بسیار به خود آورد؛ اما این گوهر در ورای جهل زمانه، هنوز بسیار مستور است.

هتاکی که نشانه ی کم عقلی ست، در فرامرز های دنیای مجازی، ناگهان مرا با نام نامی ای آشنا کرد که در برابر عظمت آن، فقط «پارسیانه» های جهال اعتراض می کردند. جست و جو برای ردیابی، به گنجینه ای رسید که الحق هنوز از خوانش سطوری از هزاران برگ تحقیق، فارغ نشده بودم که راه حل برای خلاص از شر جهل، نسخه ی مداوا شد.

فکر کنم 5 یا 6 سالی می شود که در پرتو روشنایی گوهر تاریخ و تحقیق حوزه ی فرهنگی ما، حتی در حد این تازه فمیده، اما آن قدر وجاهت و درستی شد که تایید بزرگان بزرگوار ما، به این فهم کمک کند اگر از یافت گنجینه های واقعی دانش، حرمان می یافتیم، حداقل رسیدن به مقام اعتبار حوزه ی تحقیق و تاریخ، سپید کردن رو و سر است.

در سال 1393ش با تعجیل، گزیده ای از نوشته ها، تبصره ها، واکنش ها و اخبار گنجینه و گوهر پُر ارزشی را در کتابی به نام «پور خرد» در کابل منتشر کردیم. واقعیت این که پاسخ بسیاری از معایب فرهنگی و سوء برداشت ها در حوزه ی بزرگی از تحقیقات، به ویژه در زبان آشنای دری وجود دارند، در این انگیزش کمک کردند تا ماجرا با رجعت به راس کشور، جدی تر از آن تلقی شود که من یافته بودم.

در آغاز کتاب «پور خرد»، مکتوبی عنوانی مقام محترم ریاست جمهوری اسلامی افغانستان نوشته بودم که هرچند بر اثر شتاب، نقص و نقیصه دارد، اما از اهمیت یافته هایی حکایت می کرد که گام ها در قبول هر سطر و هر برگ آن، خیر عظیم برای جامعه ی اسلامی و افغانی ماست. پس از نشر این کتاب، از طریق دوستان معزز و فرهنگی (به خصوص جناب محمد اوجال اولوتورک) زمینه ی تماس با استاد بزرگ میسر شد.

به یقین، کسانی که از مزایای تحقیقات علامه ناصر پورپیرار مستفید شده اند، می دانند که آن استاد مسلم حوزه ی تحقیق و تاریخ زبان دری، روی چه خردی روشنگری می کند. استاد مرحوم پس از آگاهی از نشر کتاب «پور خرد»، با بزرگواری از کوچکی من می گذرد و با تبصره بر این کتاب و مکتوب من عنوانی مقام ریاست جمهوری اسلامی افغانستان: آورده است:

«این، نامه ی یک روشن فکر افغانی به رییس جمهور کشورش که در مقدمه ی کتابی با نام «پور خرد» آورده، سیلی محکم بر گونه ی کسانی ست که گمان برده و تبلیغ می کنند مدخل های بنیان اندیشی در گذر زمان، اندک اندک فراموش خواهند شد و تفی ست بر صورت روشن فکری دودگرفته و حزب ساخته و هتاک ما که گمان برده اند با نفوذ در مراکز رسانه های فرهنگی کشور، تریبون ها را در حالی برتز های بنیان اندیشانه بسته اند که علاوه بر رسانه های گوناگون، حتی کتاب فروشان کشور را نیز از عرضه ی چند صد مدخل نو بر تاریخ و فرهنگ ایران و جهان بر حذر داشته اند و وزارت ارشاد در بُن بستی که ناچار رییس جمهور کشور را بر نیاز به تعاون عمومی و رعایت دموکراسی ملی وادار کرده، هنوز قریب ده جلد از تالیفات مرا در محاق سانسور دارد.»

به مقام محترم رياست جمهوري اسلامي افغانستان!
پس از احترام نگاشته مي شود:
مُعضلات افغانستان فقط تعاريفی در گرو عناصر اقتصادي، سياسي، اجتماعي و تجارتي نيستند. در روزگار ما، جغرافيا هايی كه روی ایده های قومي، ديموكراسي را توجیه می کنند، به خلق ایدیالوگ هایی منجر شده اند تا عصبيت قومي، بدون ملاحظه ی كرامت انساني، حاد شود. بنابراين نقش افکاری كه كج اندیشی ها را راست می سازند، آن قدر مهم است كه از مولفه هاي ديگر سخن برود.

در سالیان اخیر (پس از طالبان) اگر فضاي نو، فرصت هاي زياد تنوع شد، متاسفانه توجيه اغراض قومي را تا مرز جنون نيز اجازه داده است. گرايش هاي شديد منفی مبني بر ميراث هاي به اصطلاح ادبي و فرهنگي كه با بازخواني هاي عجيب و عجين در عصبيت در انواع مختلف ارائه شدند، بستر هايی آن تضاد اجتماعي را باعث مي شوند كه در عقب خويش، سياست هاي فرهنگي بیگانه گان را به نام تعدی به همراه داشتند. من معتقدم «بنيادگرايي فرهنگي» را باید پا به پاي «بنيادگرايي ديني» نیز به نقد بكشيم.

كشور ما در مسير يك رقابت منفي، پس از برقراري حاكميت پهلوي در ايران كه خالق بدترين پديده ي غير انساني و نژادي (فارسيسم) بود، بر اثر نياز هاي رقابت، عمق تاريخي را جزو رسميات فرهنگي قرار مي دهد.

اكنون كه در مسير رقابت منفی، بيش از هشتاد سال است جلو مي رويم، دست آويز و ابزار جعل (آريايي، خراساني و فارسی) كه در توهم و سوء برداشت ها بزرگ شده اند، تکدری نيز به شمار می روند تا حقایق روشن، تاريخي و مستند ما (افغانستان و افغان) دستخوش سياست ها شده و به چالش كشيده شوند.

چنان چه تجربه کرده ایم اگر جلوگيري و پيش گيري با دليل و خردورزانه نباشند، نه فقط نتيجه ي مثبت نخواهند داشت، بل باعث اشاعه ي این بدپنداري نیز مي شوند كه چون پاسخ نداشتند‌ مانع شدند!

به مقام ریاست جمهوری اسلامی افغانستان پيشنهاد مي كنم جهت بيرون رفت از مُعضلات ایدیالوژیک، به خصوص در عرصه ی تاریخ، از داده های نو تحقیقی استفاده شود. به عنوان نخستين موضوع كاري اين اجندا، آثار پژوهشگر نامور، استاد ناصر پورپيرار را كه با پرچمداري ارزش هاي اسلامي، نگارش ها و پژوهش هاي انسان محور، بهترين نوع کار فرهنگی را ارائه كرده است، در حد ادارات يا نهاد های جدید التاسیس چون «مركز مطالعات پيرارشناسي» يا در حدود اكادمي علوم افغانستان، امر ترويج بفرمايند. در نتیجه نه فقط راه ها را جهت يافته هاي درست هموار خواهند ساخت، بل برای زدودن اوهام فرهنگي كه بر اثر آن ها بیگانه گان داخلی، تاریخ افغان ها را مصادره می کنند، تطهیر فکری نیز رونما می شود.

نويسنده در شمار ارادتمندان استاد ناصر پورپيرار كه درستی ادعای اين شخصيت بزرگ را در مطالعه ي همه جانبه ي آثارش به تمامي يافته ایم، كارنامه ی اين پژوهشگر و مدافع بزرگ ارزش هاي اسلامي و انسانی را‌ نه فقط از بهترين ها مي دانم، بل مدخل هاي نو گشوده ي او جهت نگرش هاي نو و توجه بر ژرفایی كه واقعيت ها را تبیین کرده اند، شايد طي صد سالي كه از پُرباري كار فرهنگي در زبان دري مي گذرد، در جغرافياي اين زبان از تاجكستان تا افغانستان و ايران، بي مانند و بي همتا باشند.

يادآوري اين نكته بي جا نخواهد بود كه استاد ناصر پورپيرار در راستاي اهداف برحقش از تنگنا هاي مختلف فرهنگی و سیاسی، عبور كرده است. محتواي این كتاب، بهترين پيام جهت پیشنهادم به رياست جمهوري اسلامي افغانستان می باشد و در قبال آن، آماده ی هرگونه توضيح و پاسخگويي استم.

با احترام
مصطفي عمرزي
16/ سرطان/ 1393 خورشيدي
كابل
در وب سایت استاد بزرگ:
http://www.naria.info/view/18.aspx?id=855
لینک دانلود رایگان کتاب «پور خرد» در وب سایت «کتابتون»:
https://www.ketabton.com/book/12758/por-khrd
معرفی و دانلود رایگان آثار زنده یاد استاد ناصر پورپیرار:
مجموعه ی «تاملی در بنیان تاریخ ایران» در 5 پخش؛ شامل 25 جلد: