نن ۲۱ پيړۍ ده د نړۍ ټول ملتونه یو له بل سره په عصرې علومو او پرمختللی ټکنالوژې او اقتصاد سیالې کوي. کله چې د نړۍ دوهم جنګ وروستیو ته ورسید امریکې په جاپان د نړۍ تر ټولو وحشې وسله (اتمی بم) استعمال کړ تر نن پورې یې د جاپان د هیروشیما او ناګاساکې نسلونه معیوب کړل، خو د جاپان ولسمشر له یوي نړیوالې تلویزونې شبکې سره په مرکه کې وویل: امریکی پر موږ اتم استعمال کړ خو زموږ تولیدات یعنی مزې لرونکې تیلیفون د امریکی د ولسمشر په میز ایښې او هغه د امریکی تر ټولو خوندې خبرې پکې کوي. هغه زیاته کړه موږ د نړۍ ۷۰ سلنه خامه اوسپنه اخلو چې تر ډیرو لویو هیوادونو زموږ تولیدات زیات دي. او زموږ کوچنې هیواد د نړۍ به اته(G8) او شلو(G20) لویو اقتصادي هیوادونو په کلنیو ناستو کې ګډون کوي. د یادونې وړ ده دا سوال نه کوو دا زموږ د خپلو لاسونو میوه ده او خپل اولس موږ مشران د نړۍ سره سیالان کړي یو او موږ هم دوی ته جاپان لومړي جاپان کړي.
سنګاپور یو د نړۍ له کوچنیو هیوادونو څخه دي هغوي د نړۍ تر ټولو لوړ اقتصاد لري له اداری فساد څخه دپاک هیواد په نوم هر کال لومړي درجه اخلې د نړۍ تر ټولو د لوړ ادب ملت لري د سنګاپور د هر وګړي کلنې خام مصرف د لس زره ډالرو تر پنځلس زره ډالرو لوړ دی ولسمشر یې د نړۍ تر ټولو لوی میاشتنې معاش اخلې.
د اماراتو امیر له بی بی سی سره په یوه مرکه لګیا وو خبریال ترینه پوښتنه وکړه چې ته څه غواړي؟ امیر ورته وویل: زه غواړم په نړۍ کې دوبی لومړي نمبر وي تاسی به هم کله دوبی ته تللی وي یو له امن ترینو ښارونو څخه دي هر ډول مذهب او دین پکې اجازه لري د انسانې ټولنې یوه لویه بیلګه یې رامنځ ته کړي. که زیات مسلمان وي په هر سل مترونو کې یو مسجد شته.
هندوستان د نړۍ یو له سترو با نفوسه هیوادونو څخه دي اقتصاد یې ورځ تر بلې پرمختګ کوي خو دا هر څه ورته معجزه نه دي وګړي یې تر هندوستان بل ښه ځای د ژوند نه وینې او خپل هندوستان ساتې اګر که د غوایی عبادت کوي.
د منځنې آسیا هیوادونه یو له هغو هیوادونو څخه دي چې خپل هیوادونه یې نن او سبا ټولې نړۍ ته یو مثال ګرځولې د انسانې تمدن ستر مرکزونه غواړې په ځان رامات کړي او تر ډیره په دي موخه کې کامیاب شوي هم دي.
د ترکیی اردوغان نن سبا د زیات شمیر افغان جنګیالیو د فیسبوک په پروفایل هم ځوړند وي ځینې خو ورته د اسلامې خلافت د خلیفه اشاره هم کوي. خو ترکیه یې د ځان د پاره د پرمختګ ستر سنګر ګرځولې ده، هغوي تل د خپل ملت په آبادي فکر کوي او ملت یې د حکومت او مشرانو صداقت لمانځې کله چې اماراتو په ځینو سوداګرو ټکس زیات کړ ترکیی ورته غیږ خلاصه کړه زیات نه لس کاله وروسته به د ترکیی اقتصاد موږ او تاسی ټول مشاهده کړو.
کله چې په ۱۳۸۱ کال کې د طالبانو نظام ړنګ شو زه مکتب کې وم زموږ مکتب خاورین وو، سرکونه مو خام وو، روغتون مو نه لرلو د نړۍ له تکنالوژي بی خبره وو. ما به فکر کولو چې انشاءالله دا مشران به زموږ هیواد را جوړ کړي زه هغه وخت د سیاست له دي چټلې لوبی خبر نه وم دا مې فکر نه کولو چې یو انسان به دومره بیغیرته کیږي چې خپل ورور به وژنې دا خو مې په رنګونو کې نه را ګرځیده چې ددی مشرانو په شتون به زموږ جنازې او ودونه بمبارې شې دا خو مې په خوب کې هم نه لیدل چې د نړۍ تر ټولو وحشې بم به زموږ په خاوره ولویږي. خو دا هر څه مې ډير ژر تجربه کړل. ومی لیدل چې ځینې هغه ځوانان چې زموږ ورته د سبا د روښانه تمه وه هغوي ګوته ماشې ته کړه او د خپل ورور مرګ ته تږۍ ناست وو. ما د هغې مور هغه چیغې هم واوریدې چې د خپلو دوه بچیانو په بیلو فکرونو یې کولې او دوی یو بل ته دمرګ په سنګر کې ناست وو. ما لومړي فکر کولو چې یواځې امریکایان او پاکستانیان به ظلم کوی ما قسم په الله افغانان ولیدل چې یو او بل یې په تار حلال کړل قسم په الله ما افغانان ولیدل چې یو او بل یې د خپلو ماشومان مخ ته وویشتل. دا خو لا څه ما کلیوال ولیدل چې یو او بل یې په بمونو ټوټې ټوټې کړل.
موږ هم دا لړۍ ساتلې ده نړۍ مو تماشه کوي ځینې مو بی عقل بولی ځینې مو بی سواده او ځینی مو خرڅ شوي. ممکن دا درۍ واړه خبرې ريښتیا وي. موږ خپله په ځان د بیسواده او کم عقل پریکړه کوو تل به ته وایو : خې تاسی ددی وطن د آبادي طرح راکړي. یعنې خپله موږ د هیڅ نه یو؟ او خپل منځې باور مو له لاسه ورکړي.
پښتون قوم د افغانستان یو له سترو قومونو څخه دي تل یې ځان خوار کړي او بل ته یې هم د پرمختګ لار نه ده ورکړي. د ټولو افغانانو آرمانونه همدوی تر خارو لاندې کړي. کله چې طالبانو کابل په ۱۹۹۶ کال کې ونیولو لکه ښکارې لیوان تر بل هر چا لومړي د ډاکټر نجیب الله مرګ باندې را ټول شول په سخت ظلم او بی رحمۍ یې ووژلو. پرته له کومې محکمې. مجاهدین خو څه کوي چې کابل یې لوټ او بی ننګه کړ.
څلويښت کاله پدې خاوره کې خپل منځې جنګ مو پیل کړي قسم په الله که مو زره تجربه ترینه اخیستې وي بیا هم په همغه شنه خره سپاره یو.
موږ افغانان عجیب خلک یو کله مو چې د اسلام پلوي پیل کړي لومړي مو خپل انجینر، ډاکټر، اقتصاد پوه، نظامې جنرال، د مکتب معلم د پوهنتون محصل او داسی نور مړه کړي او کله مو چې د ډیمکراسۍ پلوي پیل کړي لومړي مو د خپل مسجد د ممبر امام ویشتلې لومړۍ مو د خپل د قوم د مشر په ږیره او لونګې پسخند کړي او له ځان مو بیګانه کړي.
دا به څنګه امکان ولري چې امریکا د زموږ دوست وي او پاکستان، ایران، سعودی عربستان، هندوستان او داسی نور دښمنان او یا به دا څنګه امکان ولري چې پاکستان، ایران سعودی عربستان، هندوستان دی زموږ دوستان وي او مریکا دښمن هیڅ امکان نه لري. مګر کله خپل دا فکر ونه کړو.
موږ یو بل ته دومر باور له لاسه ورکړي چې اوس یو سور کافر ته وایو راشه زموږ ترمنځ ته د سولې کلمه ووایه نو بیا سبا دا ژوند څنکه کوي؟ دا ته چې د اسلام دعوه کوي او دا ته چې د ډیمکراسۍ؟ موږ پوهیږو چې دا سیاسیون به سره جوړ شې افسوس زه د هغو ځوانانو په پر ځوانۍ چې ستاسو د کرغیړن سیاست قربانې کیږي. خو موږ ملت هم ستاسو له دي تور سیاست څخه تجربه نه ده اخیستې. او بیا هم لاسونه مو ستاسو په لمنو ډینګ کړي.
چیرې ده د عدل هغه تله او محکمه چې جنرال عبدالجبار قهرمان یا عبدالرازق یا به سیدخیل، او یا په نورو سلګونو مشرانو د مرګ فتوا ورکړي. او یا هم چیرې ده هغه د عدل لویه محکمه چې د ملامنصور، ملادادالله، ملانقیب الله، ملا حکیم الله مسود د مرګ له عدالته ډکه فتوا ورکړي.
دا به څنګه عدالت وي چې د لس زره افغانان قاتل په ښار کې په ناز او نخرو ګرځې او ملاعمر د تر نن پورې ورک وي؟ دا څنګه عدالت شو چې کابل لوی خونخار دي دي د کابل په لوړه غوندې خښ وي خو ملامنصور مردار شو. موږ ملت اوس لکه مړ ملت یو، نه مشران لرو او نه یې لمانځنه.
قیامت به راشې موږ پښتون قوم به بیا هم په سپي پسې منډې وهو موږ به بیا هم خپل سړک ته بم کیږدو موږ به بیا هم د خپل اولس د وژنې تماشه کوو. موږ به بیا هم له اداري فساد څخه په ډک نظام کې د مفسدو وکیلانو ملاتړ کوو، موږ بیا هم په یوشتمه پیړۍ کې د ټوپک په شپلۍ په زور ژوند کوو.
که دا اولس د مفسد ملاتړ ونه کړي څوک دي چې پدې ملت زور وکړي. خو موږ په خیټه لا ماړه نه یو ښځو ته کش پتلون له سکس ډک ژوند اختیار کړو. مشران مو په اغزینو دیوالونو کې محاصره او اولادونه یې د اروپا د بیچ یخ شمال وهې.
موږ اولس نن چې د سرنوشت سازو ټاکنو ورځ ده باید یو وړ کس ته رایه ورکړو هغه داسی کس وی چې سبا د خپلو حقوقو پوښتنه ترینه وکړي شو کومو چې امتحان ورکړي د بیا کامیابۍ چانس ورنه کړو، او د خپلو رایو پوښتنه باید سبا وکړو.
پدې هیله ده چې دا له نانندریو ډوک هیواد د پرمختګ ګامونه واخلې او اولس یې را ويښ شې.
نیټه: ۱۳۹۷ د تلې میاشتې ۲۸ نیټه د ولسې جرګې د ټاکنو ورځ د سهار نهه او دریش دقیقی
