کشور عزیز ما افغانستان که از چهار سمت محاط به خشکه می باشد همواره موضوع صادارت و واردات کالاها به یکی از چالش های عمده در آن پنداشته می شود زیرا کشورهای ایران و پاکستان که دو همسایۀ افغانستان اند که متصل به آبها می باشند اما روابط قناعت بخش با افغانستان ندارند و این دو کشور با استفاده از همین امتیاز همواره دولتمردان ما را تحت فشار قرار می دهند.
در گذشته یگانه راهی که افغانستان صادرات و واردات عمده را از آن طریق انجام میداد بندر کراچی پاکستان بود اما پس از ایجاد حکومت وحدت ملی روی بندر چابهار نیز کار صورت گرفت و در کنار آن تجارت با کشورهای آسیای میانه را نیز رونق بخشیدند که امروزه کشور از وابستگی به بندر کراچی رهایی یافته است اما آنچه بیشتر باعث نگرانی دولتمردان و بازرگانان کشور گردیده است اظهارات اخیر آقای ترامپ در مورد داد و ستد بازرگانی با ایران می باشد.
پس از خروج امریکا از برجام و وضع تحریم های تازه بر ایران دونالد ترامپ چندی قبل در صفحۀ تیوتر اش نوشته است که هرکس با ایران معامله کند باید با امریکا قطع رابطه نماید که این موضوع نگرانی جدی مقام های حکومت وحدت ملی وبازرگانان را در پی داشته است.
وزارت خارجۀ افغانستان با ابراز نگرانی از پیام تیوتری ترامپ می گوید که این تحریم ها زنده گی پناهجویان افغان درایران، کار و بار هند ایران و افغانستان در بندر چابهار، و روند داد و ستد بازرگانی ایران و افغانستان را به چالش مواجه میسازد.
در پیوند به همین موضوع وزارت خارجۀ کشور از واشنگتن می خواهد که در وضع تحریم ها بر ایران، داد و ستد بازرگانی و سیاسی کابل _ تهران را شامل نساخته و آن را مشمول این نوشته نگرداند.
مسئولان در وزارت خارجۀ کشور هشدار داده اند که هرگاه افغانستان مستثنا قرار نگیرد بسیاری از زیرساخت ها و سرمایه گذاری های بازرگانان افغانستان با خطر نابودی مواجه خواهند شد.
آقای فرامرز تمنا، رییس مرکز مطالعات راهبردی وزارت خارجه افغانستان گفته است که خواست حکومت افغانستان همواره این بوده که دولت امریکا در قضیۀ افغانستان استثنا قایل شود و بخش هایی از روابط افغانستان و ایران درعرصه بازرگانی که به توسعه زیرساخت ها و انکشاف اقتصادی افغانستان کمک میکند را از تحریم ها بیرون کنند.
بر اساس آمارها در حال حاضر افغانستان چهارمین کشور بزرگ برای صادرات ایران است.
در این آمارها ارزش روابط بازرگانی ایران با افغانستان به جز نفت در چهار ماه نخست سال مالی به بیش از یک میلیارد دالر رسیده است.
از سوی دیگر آمارهای اتاق تجارت سازمان همکاری های اقتصادی نیز میزان صادرات ایران به افغانستان را بیشتر از دو میلیارد دالر عنوان کرده است.
به اساس گفته های آذرخش حافظی، رئیس اتاق تجارت و صنایع سازمان همکاری های اقتصادی در حال حاضر نیز به دلیل وضع تحریم های امریکا بر تهران، بازرگانان دوکشور نمی توانند معاملات بزرگ بانکی انجام دهند.
از جانب دیگر احتمال میرود بندر چابهار که روزنۀ تازه ای از همکاری های اقتصادی میان ایران _ افغانستان _ هند می باشد و زمینۀ دست یافتن افغانستان به بنادر آبی جهانی را فراهم کرده است نیز تحت تاثیر بخشی از این تحریم ها قرار گرفته است.
با توجه به آنچه گفته آمدیم علاوه بر استثنا قرار گرفتن روابط بازرگانی ایران و افغانستان مسیر دیگری که می تواند بدیل مناسب برای افغانستان باشد امضای توافق نامه های دو جانبه و چند جانبه و نیز گسترش روابط با بقیه همسایه ها می باشد زیرا از این طریق افغانستان از وابستگی به بندر یا کشور خاص رهایی می یابد.
