د کارګر لګښت (labor Cost): د کارګر لګښتونه د مزد هغه مقدارچې کارګرانو ته تادیه کیږي، او همدارنګه نور تادیات او امتیازات چې کارګران یی د کارکولو په وخت کې تر لاسه کوي مشتمل دی .
لاندي برخې یا اجزآوې پکې شاملې دي:
v مالي یا پولي ګټي (Monetary or pecuniary benefits)
v د قرض پولي ګټي (Deferred monetary benefits)
v نورې غیر پولې ګټي (Fringe benefits or non-monetary benefits)
د کارګرانو مجموعي لګښتونه په دوو اساسي کټګوریو باندي ویشل کیږي:
Ø د کارګرانو مستقیم لګښتونه.
Ø د کارګرانو غیر مستقیم لګښتونه.
د کارګرانو په مستقیمو لګښتونو کې د کارګرانو هغه معاشات ، امتیازات او مزدونه شامل دي چې په مستقیم ډول د تولیداتو او خدماتو په چمتو کولو کې برخه اخلي .
د کارګرانو غیر مستقیم لګښتونه بیا هغه تادیات او مزدونه په نظر کې نیسي چې په مستقیم ډول د اجناسو او خدماتو په چمتو کولو کې برخه نه اخلي.
د کرګرانو د لګښت ثبت (Labor Cost Records): د کارګرانو د لګښت تثبیت او کنترول د لاندي پروسو په تر سره کولو سره اجرآ کیداي شي:
Ø د ضرورت پر بنا د کارګرانو استخدام
Ø د کارګرانو د کاري وخت ثبت یا ساتنه
Ø د کارګرانو د لګښت تخصیص تولید یا دندي ته .
Ø د کارګرانو د دندي د ریکارډ ساتنه .
هغه دیپارتمنتونه یا څانګې چی د کارګرانو د لګښت په اړوند دخیل دي په لاندي توګه دي:
Ø شخصي دیپارتمنت (Personal Department)
Ø د انجینري دیپارتمنت (Engineering Department)
Ø د وخت ساتني دیپارتمنت (Timekeeping Department)
Ø د محاسبي دیپارتمنت (Accounting Department)
شخصي دیپارتمنت(Personal Department) : نوموړي دیپارتمنت په اساسي توګه د استخدام ، تریننګ او د کارګرانو د ځاي پر ځاي کولو مسؤلیت په غاړه لري، او د کارګرانو په استخدام کې مهارتونه ، کاري تجربې او وړتیاوې په نظر کې نیسي.
د نوموړي دیپارتمنت وظیفه هغه وخت شروع کیږي کله چي کارګر د غوښتنو یاداښت (Requisition Note) د عملیاتي دیپارتمنت څخه تر لاسه کړي.
د استخدام کولو سرچینې یا منابع (Sources of Recruitment) :هغه ځایونه چې کارګران ترې استخدام کیږي په لاندي توګه دي:
· د اداري له داخل څخه تبدیلي یا ارتقآ(Internal Transfer or Promotion)
· د اعلان له طریقه د آزادي سیالي له لاري(Advertisement).
· د دندي یا شغل بدلون (Employment exchange)
· د مقرریو ادارې (Placement Agencies)
· د معلوماتو بانک (Data Bank)
د وخت ثبت یا ساتنه (Timekeeping or Recording): د وخت ثبت یا ساتنه د لاندي اسنادو له مخي تر سره کیږي:
v Time record for Attendance
v Attendance register or Musters
v Clock card
v Time record of work done
v Time record for wage calculation
v Job cards or Job Tickets
د کارګر ګټورتوب (Labor Productivity)
? د کارګر ګټورتوب د کارګر د موثریت یو شاخص دي او د کارګر مؤثرترین استعمال په ګوته کوي.
? د کارګر ګټورتوب د کارګر د تولید پوتنشیال څرګندوي.
? د کارګر ګټورتوب د عامل او خاصل تر منځ د ارتباط په اساس سره اندازه ګیرې کیږي.
? عامل د وخت له مخي او خاصل د مقدار او خرڅلاؤ په اساس توضیح کیداي شي.
|
Measurement of Labor Productivity=Total wages ÷ Total Sale Value |
د مزد د یوه مطلوب سیستم اهداف (Objectives of an Ideal Wage System)
د مزد د یوه مطلوب سیستم څخه توقع کیږي چي لاندي اهداف تر لاسه کړي:
1. د مزد سیستم باید د یوه مناسب اوعادلانه پاداش اساس یا بنسټ کیږدي.
2. نوموړي سیستم کمک کوي چي د مناسب او وړ پاداش په ورکړي سره په شرایطو برابراو مطلوب کارکوونکي را جذب کړي .
3. دا سیستم کمک کوي چي د کارکوونکو رویی (مورال) او تشویق ته انکشاف ورکړي چي د دې په اساس به ګټورتوب لوړلاړشي.
4. د دې په وسیله د کارګرانو د لګښتونو کنترول په مؤثره توګه ممکن کیداي شی.
5. د مزد مطلوب سیستم کمک کوي چي د مدیریت د اتحادیی روابطو ته انکشاف او پراختیا ورکړي ، دا به هغه نارضایتی له منځه یوسي چي د مزد د نا برابرې څخه را پورته کیږي.
6. دا سیستم د وظایفو سلسله اود انکشاف او پرمختګ خط آسانوي چیري چي ممکنه وي.
د مزد مطلوب سیستم د کارفرما مترقي تصویرد پروژې پلټي تر څود مزد او تنخوا په رابطه د قانوني ضرورتونو سره مقابله وکړي. نور بیا ..
