تتبع ونگارش :
امین الدین « سعيدی- سعید افغانی »
مدیر مرکز مطالعات ستراتــیــژیکی افغان
ومسؤل مرکزفرهنگی د حق لاره- جرمنی
خواننده محترم !
هدف واقعى روزه همان طوریکه قرآن بیان داشت است متقى شدن انسان است . « لعلكم تتقون » تقو ى گوهر اخلاق است ، كه از محبت الهى ، از ايمان بـه الله (ج ) درك صفات رحمت ، كـــرم ، فضل وخـــوف پروردګار بـــوجود مى آيد.
مفسران وعلماء در تعریف وتوصیف روزه حقیقی میفرمایند :
روزه حقيقى روزه اى است كه انسان با تمام احساس وبا شعور كامل به ادا ى آن اقدام نمايد. واز تمام مكروهاتى كــــه روزه را بى روح وبى مفهوم مى سازد از آن جدآ جلو گيرى بعمل آرد.
پيامبر اسلام ميفر مايد :« وقتى كه انسان روزه مى گيرد لازم است كه گوش ها ، چشم ها ، زبان ، دست ها وتمام اعضاى بدن خود را از كار هاى نا پسند يده باز دارد » . ولی باآنهم زندګی زن شوهری زندګی است که توجه به آن نیز مهم واساسی میباشد . در نزد بسیاری از روزه داران سؤال مطرح میشود که آیا بوسه کردن روزه را باطل می سازید یا خیر .؟
قابل یاد اوری میدانم که بوسه را نباید ساده پنداشت بخصوص در ماه مبارک رمضان ،بوسه مفهوم عمیقی دارد که توضیح بیانش خیلی ساده هم نمی باشد .
با آنهم درجواب این سؤال باید به سنن پیامبر صلی الله علیه وسلم مراجعه کرد . در حدیثی مبارکی
از ام سلمه رضی الله عنه روايت شده است : « أن النبى ( ص) كان يقبل وهو صائم » «پيامبرصلی الله علیه وسلم بوسه ميكرد درحاليكه روزه مى بود » متفق عليه .
از عاىشه (رض ) روايت شده است كه :«كان رسول الله (ص) يقبل وهو صائم ويباشر وهو صائم ولكنه كان املكم لاربه » پيامبر اسلام (ص) مى بوسيد در حاليكه روزه مى بود ومباشره ميكرد در حاليكه روزه مى
بود اما بود مالك ترين شما حاجت خود را .
( فتح البارى : ۴/۱۴۹/۱۹۲۷ ) ،( صحيح مسلم : ۱۱۰۶ - ۶۵ - ۲/۷۷۱ )
در مورد اين كه بوسه روزه را باطل نمى سازد ، هيچگونه اختلافی بین فقها نمى باشد . ولى اگر اين بوسه ، هدف ومقصود روزه را براى روزه دار متزلزل سازد فقها نظريـات بخصوصی خود را دارد . كه توجه شما را به حديث متبركه كه از ابى هر يرة ( رض ) روايت گرديده است جلب مينمايم :
ابى هر يرة ( رض )فرموده است : « أ ن رجلآ سأل النبى (ص) من المباشر ة للصائم فرخص له و آتاه آخر فنها عنها ، فإ ا لذى رخص له شيخ وإذا الذى نهاه شاب » (مردى پرسيد از پيامبر صلی الله علیه وسلم از مباشرت روزه دار پس رخصت داد اورا وآمد مرد ديگرى پس منع كرد اورا از آن . پس كسيكه رخصت داد او را پير بود وكس كه منع كرد اورا جوان بود .( ابو داود )
فقها ميگويند بـــراى كسيكه پيامبر صلی علیه وسلم بوسه را جايز دانسته ، آن شخص ، شخص پير بود وبراى آن كسيكه آنرا از بوسه نهى فرمود آن شخص ، شخص جوان بود. بادر نظر داشت همين تعبير ها از حديث متبركه برخى از فقها بوسه را بـــــراى پير ها جواز شمرده و براى جوانان ويـــــــا كسانيكه قدرت اداره خود را ندارند جـــايز نه شمرده اند.
اما در مورد ملاعبه با همسر هنگام روزه، در صورتيكه جماع و يا انزال منى صورت نگيرد اشكالى ندارد، طوریکه در حدیث متبرکه از عايشه رضي الله عنها روایت شده است که گفت: « پيامبر صلى الله عليه و سلم هنگام روزه (زنش) را بوسه ميداد و ملاعبه ميكرد» (صحيح بخارى ۱۹۲۷ و صحيح مسلم ۱۱۰۶)، لذا ملااعبه بين زوجين هنگام روزه جائز است ولى بشرطى كه زوجين متاكد باشند كه این ملاعبه شان به جماع منجر نشود و يا منى انزال نشود وگرنه اگر شخص روزه دار در برابر شهوت ضعيف باشند اين امر براى آنها جائز نيست و بايد از این نوع ملاعبه ها جدآ جلو ګیری نمایند ، زيرا ممكن است منى انزال شود و روزه شان باطل شود و يا این ملاعبه ها به جماع منجر شود كه در نتیجه كفاره روزه دو ماه پى در پى بر آنها واجب ميگردد.
ابن قدامه در كتاب« المغني» گفته است : كسى كه : زن خویش رابوسه میکند از سه حالت خارج نيست:
1- منى انزال نشود، كه در اينصورت بدون خلاف اهل علم روزه باطل نميشود.
2- منى انزال شود، كه در اينصورت بدون خلاف اهل علم روزه باطل ميشود.
3- مذى خارج شود، كه نزد امام احمد بن حنبل و امام مالك روزه باطل ميشود و نزد امام ابو حنيفه و امام شافعى و حسن و شعبى و اوزاعى روزه باطل نميشود زيرا در خروج مذى غسل واجب نيست، و اين قول (يعنى عدم بطلان روزه هنگام خروج مذى) راجح ميباشد.
و ابن تيميه نيز قول عدم بطلان روزه هنگام خروج مذى را ترجيح ميداند و ميگويد هيچ دليلى از شريعت بر بطلان روزه هنگام خروج مذى وجود ندارد و در شرع براى باطل شمردن روزه نياز به دليل است ولى دليلى نيست.
نتيجـه كلـى :
بوسه براى روزه دار خواه جوان باشد يا پير مباح است ، وفرق ميان بوسيدن رخسار ، دهن ، لمس توسط دست ومعانقه وجود ندارد البته اين اباحت براى كسانى ميباشد كه ميتواند خود را اداره كند.
اما اشخاصى كه ميدانند بدين ترتيب شهوتش به حر كت در آمده يا خوف جماع يا انزال وجود داشته باشد ، طوريكه احناف وشوافـــع هر دو در مورد متفق القول اند اينكار براى روزه دار مكروه است.
بايد بدانيم كه شب دراز بوده ومسلمانان در روزه رمضان ما نند سائر ايام در عمل مداوم ميباشد ، واحتمال اينكه همچو كار منجر به انزال ووقوع آنچه كه در شريعت مكروه است نگردد بهتر خواهد بود ، در ماه مبارك رمضان اصلآ دست به چنين كارى نز نند.
استنتاج فقهى :
با همسر خود يكجا ء خوابيدن ، ملاعبه كردن وبوسه وكنار آمدن ، تا زمانيكه خطر انزال منى ويا وقوع جماع نباشد ، همه درست است.(ولى اگر به بوسه كردن ويا لمس ويا جماع در غير فرج ودبر انزال گردد ، روزه اش فاسد گرديده ، بر آن قضا ء واجب ميشود ، نه كفاره . )
پایان
نام مقاله : حکم بوسه کردن در روزه
تتبع ونگارش : امین الدین « سعیدی- سعید افغانی »
مـدیـر مرکز مطالعات ستراتیژیکی افغان و
مسؤل مرکز فرهنگی دحق لاره - جرمنی
ادرس ارتباطي : بريښنا ليک :
saidafghani@hotmail.com
