ویلیم شکسپیر ۱۵۶۴ز کال انګلستان کې زږېدلی وو. دی ډرامه لیکونکی، ليکوال، لوبغاړی او شاعر وو. شکسپیر په پراخه کچه د انګلېسي ژبې ترټولو لوی لیکوال ګڼل کیږي. هغه ۳۸ ډرامې او ۱۵۴ سندرې/غزل لیکلي دي. هغې زده کړې وې خو دا سند نشته چې شکسپیر پوهنتون څخه فارغ شوی او کنه. نوموړی اتلس کلن ځوان وو چې له يوې سترې عمر لرونکې ميرمنې سره يې واده وکړ. شکسپیر درې ماشومان درلودل.
شکسپیر د انګلېسي ژبه دومره اغېزناک شاعر او ليکوال وو، چې د انګلېسي ژبې تاريخ کې بل دومره اغېزمن ليکوال او شاعر نه دی تېر شوی. د هغې د پنځو پيړيو وړاندې شعرونه او ليکنې، ننني انګلېسي ادبياتو کې تدريسيږي او اغېز لرونکي دي. نوموړی د خپل وخت پر مهال هم اغېزمن او شهرت لرونکی وو. د خپلو هنري کارونو پر بنسټ شتمن شو او ډېرې پيسې يې پيدا کړي.
د شکسپیر په وخت کې انکلستان کې ښځو ته محدوديتونه ډېر وو. هغه ډرامې چې شکسپیر په کې لوبېدلو ښځو ته په کې اجازه نه وه. د ښځو برخه هم د هلکانو له خوا وړاندې کېدله. خو د شکسپیر په شاعرۍ کې د ښځو حقوق په اړه ذکر شوی دی. مينه او عاشقانه صحنې د شکسپیر په شاعرۍ کې ډېرې ښکاري. د شکسپیر د شعر ژبه هم د اوسنۍ انګلېسي ژبې په پرتله ډېره پيچلي او سخته وه. نوموړي په خپلې شاعري کې مخاطب (ته/you) پر ځای thee کلمه کارولې ده.
د ويليم شکسپیر ځيني اثار:
۱ ـــ رومیو او جولېت
۲ ـــ ونیزي سوداګر
۳ ـــ د دوبي د نیمې شپې خوب
۴ ـــ شپږم هنري
۵ ـــ تایتوس اندرانیکوس
۶ کېنګ جان
۷ ـــ څلورم هنري
۸ ـــ د هېڅ له پاره ډېر شورماشور
۹ ـــ پنځم هنري
۱۰ ـــ آنتونیوس او کلیو پاترا
۱۱ ـــ د ژمي حکایت
۱۲ ـــ اتم هنري
۱۳ ـــ د سرکشه ښځې رام کول
۱۴ ـــ د مینې بې ګټې هڅه
۱۵ ـــ توپان.
د شکسپیر د يو شعر پښتو ژباړه او مفهوم:
نوموتی ليکوال او شاعر وېليم شېکسپير د انسان ژوند له زږيدو بيا تر مرګ پورې په اوو مرحلو ويشي. نوموړي نړۍ له صحنې سره، ژوند له لوبې يا ډرامې سره او انسان يې له لوبغاړي سره پرتله کړي.
لومړی پړاو: کله چې انسان پیدا شي. تر يو وخت انسان له شيدو تعذيه کيږي. په ژوند کې يې لوبه ژړا او کانګې کول وي. له غم او درد نه خبر، شيدې خوړونکی ماشوم وي.
دويم پړاو: انسان لوی شي، تر څو د ښوونځي زده کوونکی شي. په نه زړه ښوونځي ته ځي او د ښوونځي له ژوند په ګيله او شکايت کې وي.
درېيم پړاو: انسان عاشق شي. په مينه کې ولويږي. د خپلې مينې په درد کې غمجنه شاعري او د خپلې معشوقې په ياد له درد ډکې زمزمې کوي.
څلور پړاو: دا يې د ځوانۍ مرحله وي. ښه پوخ او برابر ځوان شي. په خپل شهرت پسې ورک وي. مرګ يې هېر شي. د سر په قيمت د ځان لوړوالی لټوي.
پنځم پړاو: دغه وخت انسان په پوره ډول قوي او زورور وي. خيټه په خوراک لکه ماشيني چرګوړی لويه او غټه شي. په هر څه کې قاضي شي. پخې او ژورې خبرې کوي. د خپلو خبرو د باوري کولو لپاره متلونه او د نورور لويانو خبرې په بيلګو کې راوړي.
شپږم پړاو: انسان زوړ شي. فزيکي او روحي کمزوری شي. لباس په کې ازاد او په سترګو يې عينکې شي غږ يې د ماشوم په څير شي.
اووم پړاو: دا يې ورستۍ پړاو دی. د شېکسپير په باور انسان د ژوند په ډرامه کې خپل پړاونه او رولونه پوره کړل. پدې پړاو کې انسان په مکمل ډول زوړ، بې غاښونو، کمزوری نظر، ضعيفه حافظه لرونکي شي. نور نو وخت دا دی چې د ژوند ډرامه پريږدي.
وروستي