بخش دوم:مقایسه اقتصاد سیاسی با رشتههای مرتبط در اقتصاد
با توجه به تعریفی که از اقتصاد سیاسی جدید در بخش اول این نوشته عرضه شد، این پرسش مطرح میشود که تفاوت آن با حوزههای مرتبط مثل اقتصاد عمومی (یا مالیه عمومی) و انتخاب عمومی چیست؟
اقتصاد عمومی، زوری که از نام آن پیداست معمولاً با اقتصاد بخش عمومی سر و کار دارد، به این معنا که چگونه تصمیمات اقتصادی دولت بر فعالان اقتصادی تأثیر میگذارد. اقتصاد عمومی اثباتی به آثار سیاستهای مالیاتی و هزینهای دولت بر رفتار فرد و فابریکات میپردازد. اگرچه اقتصاد سیاسی اثباتی در تعریف گسترده شامل نظریههای سیاسی دولت میشود، اما تمرکز اصلی آن بر تأثیرگذاری سیاستهای مالیاتی و هزینهای است.
اقتصاد بخش عمومی تا آن حد که به چگونگی انتخاب سیاستهای مالیاتی و هزینهای دولت مربوط میشود، عمدتاً جزئی از اقتصاد رفاه نیوکلاسیکی است که هدف حداکثرسازی رفاه را ثابت در نظر گرفته و این سؤال را مطرح میکند که چگونه از سیاستهای مالیاتی و هزینهای مستقیم برای رسیدن به هدف استفاده کنیم؟
این از موضوعات مورد مطالعه در اقتصاد رفاه هنجاری است. یکی از جنبههای مالیه عمومی هنجاری، تدوین معیارهای ساده برای تصمیمگیری دولت است؛ اما این معیار بر حسب انتخاب هدفی که باید حداکثر شود نیست، بلکه بر اساس انتخاب معیارها و روشهایی است که ما را در رسیدن به نقطه دلخواه یاری می رساند.
پرسش چگونگی انتخاب اهداف، موضوع مطالعه در انتخاب عمومی است، یعنی اینکه چگونه انتخابهای جمعی صورت میپذیرد. انتخاب عمومی عمدتاً به بررسی سازوکارهایی در تصمیم گیری میپردازد که نه تنها جنبههای اثباتی و هنجاری روشهای مختلف انتخاب جمعی را در نظر گرفته، بلکه همچنین این مسأله را که چگونه یک جامعه میتواند از بین مجموعه سازوکارهای ممکن دست به انتخاب بزند، در بر میگیرد.
انتخاب عمومی با علوم سیاسی تفاوت دارد. در انتخاب عمومی از ابزارهای تحلیل اقتصادی برای بررسی انتخابهای جمعی استفاده میشود.
آن گونه که در اینجا تعریف شد، انتخاب عمومی و اقتصادی سیاسی رابطه آشکارا نزدیکی با یکدیگر دارند. در بسیاری از برخوردها با اقتصاد سیاسی جدید، تمایزی بین این دو حوزه قائل نشده و چنین استدلال میشود که انتخاب عمومی بخش جدایی ناپذیر اقتصاد سیاسی جدید است.
در اینجا توجه ما معطوف به تأثیر امور سیاسی بر دادهای اقتصادی و نه صرفاً به خود امور سیاسی است. اگر چه بر استفاده از ابزارهای تحلیل اقتصادی تأکید میکنیم، علاقهای به خود سازوکارهای انتخاب نداریم.
ادامه دارد...
وروستي