نړېوال بانک دDoing Business پروژې له لارېهر کال د سوداګرۍمقرارتو او تطبیق په اړه د ۱۹۰ هېوادونه په ټاکل شويو ښارونو کې چې سیمې او د زون په کچه وي د درجه بندۍ په اصل سره څیړنیز راپور چمتو کوي.
د سوداګرۍ د چاپریال ارزونې پروژهپه ۲۰۰۲ زېږدیز کال کې پیل شوېده، موخه یې کوچنيو او منځنیو شرکتونو د جوړولو څخه تر پایه پورېد ځانګړو قوانينو او مقرارتو د تطبیق ارزونه ده، په یادهڅیړنه کې وخت، لګښت، کاري پروسیچرونه او ګڼې نورېاړینې برخې چېپه شرکتونو باندې عمليکېږی پوښښ لاندېنیسي.
د سوداګرۍ د چپریال اسانتیاوې ارزونې یواولس شاخصونه او معیارونه په لاندې توګه روښانه کېږي:
په۲۰۱۸زېږدیز کالدلاندېڅانګوداصلاحاتولهکبلهافغانستاندنړېوالبانکد۲۰۱۹زېږدیز کالدپانګياچونېچوپړداسانتیاووپهدرجهبندۍکې پرمختګکړی دی:
د کارو بار یا تشبث د پېلآسانېدل: پخوا د سوداګرۍ جواز د اخيستلو په بدل کې ۳۲۰۰۰ افغانۍ ( ۴۲۰ امریکايي ډالرو معادل) فیس ورکول کېده. دا په داسې حال کې ده چې په ۲۰۱۷زېږدیز کال کې د افغانستان ناخالصه کورني تولیدات له مخې د وګړيکلني عاید کچه په کال کې ۵۸۵ امریکایي ډالره ښودل شوېوه. دا په دې مانا چېافغانانو د یوه کاروبار جواز ترلاسه کولولپاره د خپل کلني عاید په اندازهپیسې ورکولې. خو اوس په یوه واحده اداري مرجع کې د اداري کړندلاروله عصريکېدو سره متشبثینکولای شي چې په ۲۱ ولایتونو کې د ۱۰۰ افغانیو په بدل کې خپل درېکالنسوداګریز جواز ترلاسه کړي.
په برېښنایي توګه د مالیاتو اظهارپاڼې سپارل: په یوځای ډول لوی مالیه ورکوونکي اوس کولی شي چې خپل مالياتي فورم پرته له فزيکي راوړولو په بریښناییزه توګه د لویو مالیه ورکونکو د آن لاین ډیتابېسته فورم وسپاري. دغه آسانتیاوې د مالیه ورکونې په بهیر کې د کار پر چټکتیا، د اداري خنډونو له کمښت او د نا پېل شویو ستونزو سره د مخامخ کېدو په برخه کې د لومړنۍ آسانتیا رامنځتهکړي دي.
د محدود المسوولیت شرکتونو د نوي قانون تصویب او توشیح: دغه قانون د ۱۳۹۶ کال د سلواغې میاشتې پر۱۷مه نېټه توشیح شوی چې د کوچنیو پانګه اچونکو او د شرکتونو د حقوقي جوړښت، کړنلاره، فعالیتونه او مصونیت لامل ګرځي.
د افلاس او دېوالي کېدو د نوي قانون تصویب او توشیح: دغه قانون د دېوالي کېدو د حل او د دېوالی شرکتونو د بیا منسجم کولو په برخه کې آسانتیاوې برابروي او پور ورکوونکو مالي بنسټونو ته د شرکت د انحلال په جریان کې د هغوې د پورونو د بیرته ترلاسه کېدو په هکله وضاحت ورکوي.
پورونو ته لاسرسي: د افلاس او دېوالي قانون متشبثینو ته پور ترلاسه کولو د آسانه لاسرسي په خاطر آسانتیاوې رامنځته کړې. دغه قانون مالي پور ورکوونکو ته د شرکتونو د انحلال په صورت کې د قرضې د مبلغ د بیرته حصول په خاطر د مطلوبو شرایطو وړاندوینه کړې، چې په دې ډول د هغوې ملاتړ ته لومړیتوب ورکول کیږي.
پایله: د نړېوال بانک د پانګې اچونېچاپېریال د اسانتیاو په برخه کې پورتني اصلاحات د دېلاملشول چې افغانستان په ۲۰۱۹ زېږدیز کال کې د ۱۸۳ درجې څخه ۱۶۷ درجې ته ځای په مثبت ډوللوړوالی وکړي، دا پرمختګ په داسې حال کې ترلاسه کیږيچېهېواد مو په ۲۰۱۴ زېږدیز کال د نړېوال بانک په درجه بندۍکې ۱۷۵ ځای درلودولې په بد بختي سره یاده درجه په ورستیو کالونو کې ونه ساتل شوه او د دېلاملشو چې د هېواد موقفد نړېوال بانک په درجه بندۍ کې په منفی ډول پورته شي، که چیرې د هېواد درجه بندۍ تاریخي سیر د نړېوال بانک د پانګې اچونې چاپېریال د اسانتیاو د ارزونې په راپورونو کې وڅيړل شي نو جوته به شي چې افغانستان اوس هم هغه لوړهدرجې ته چې په ۲۰۱۰ زېږدیزکال کې یعنی ۱۵۴ ځای یې خپل کړی وه ندی رسیدلی.
پورتنياصلاحات او نړېوال بانک درجه په ۲۰۱۹ زېږدیز کال کې به هله مستقیمه اغیزه ولري چې دهېواد دننه دپانګې اچونې لپاره وړچاپریال، پیاوړي اقتصادي بنسټونه لکه برېښنا، ترانسپورت، د کانونو څخه مثمرګټه اخیستنه، فعاله صنعتې ښارګوټي، موثر مالي سېستم، مسلکي او فنيکارګران او امنیت ورته برابر شوای وي، یواځې د قوانینو او مقرارتو اسانه کول پرته له چاپیریاله به د کورني او بهرنيپانګې اچونې د جذب او پرمختګ په برخه کې پلان شوي پایله ونه لري.
درنښت
