کمیسیون مشترک امنیتی افغانستان – هند و نقش آن در جلب همکاری های منطقوی

دومین نشست کمیسیون مشترک همکاری های امنیتی افغانستان و هند سه روز پیش به اشتراک محمد حنیف اتمر مشاور امنیت ملی افغانستان و راجندرکنها معاون مشاور امنیت ملی هند در کابل برگزار شد. جلسه نخست این کمیسیون سال گذشته در دهلی برگزار شده بود و در دومین نشست این کمیسیون در کابل فراتر از وعده های تازه هند در بخش کمک به تقویت و حمایت از نیروهای هوایی افغان، این بار هند متعهد شده تا در بخش تجهیز شفاخانه های نظامی نیروهای افغان در داخل، زمینه تداوی زخمیان نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان را در هند نیز فراهم خواهد کرد.

هند بزرگترین کشور تمویل کننده مالی افغانستان خارج از محدوده کشورهای دونر است و نخستین کشور منطقه است که افغانستان قرار داد همکاری های ستراتیژیک و امنیتی را با آن امضاء کرد و از آن زمان به اینسو هند به گونه دوامدار در بخش های انکشافی،‌ اقتصادی، امنیتی و آموزشی با افغانستان همکاری می کند.
همکاری ها میان افغانستان و هند در چهارچوب همین دو قرار داد در حال مبدل شدن به همکاری و هماهنگی اقدامات میان دهلی و کابل حتی فراتر از مرز دو کشور، در سطح منطقه و جهان قرار دارد. در سلسله همکاری های امنیتی به سطح منطقه، در دومین نشست کمیسیون مشترک امنیتی افغانستان و هند، تهدید های امنیتی در منطقه به گونه مفصل به بررسی گرفته شد و در لابلای آن آسیب این تهدیدات به امنیت افغانستان و هند مشخص و برای مقابله با این تهدیدات روی برنامه های مشترک استخباراتی، امنیتی و نظامی بحث گردید. با توجه به تهدید تروریزم به امنیت و صلح جهانی، گروه های فعال تروریستی و افراطی در منطقه تهدید همسان را به امنیت افغانستان و هند متوجه ساخته است. با توجه به این واقعیت، افغانستان و هند توانسته اند خلاف کشورهای منطقه و حتی قدرت های جهان، به تعریف واحد از تروریزم دست یابند و این موقف و تعریف واحد از تروریزم با کابل و دهلی کمک کرده است تا در کنار دوام همکاری های دو جانبه، ابتکار ایجاد همکاری های منطقوی در بخش مبارزه با تروریزم و فراهم سازی زمینه اجرای پروژه های بزرگ اقتصادی در منطقه را نیز روی دست گیرند.

روسیه و چین در ماه های اخیر نسبت به گسترش نا امنی در افغانستان به ویژه ولایات شمالی ابراز نگرانی کرده و برای مقابله با گسترش احتمالی این تهدیدات فراتر از سرحدات افغانستان، تدابیر امنیتی و دفاعی را در سرحدات این کشورها و دولت های متحد شان در منطقه روی دست گرفته اند. آنگونه که در کمیسیون مشترک امنیتی افغانستان و هند روی جلب همکاری های بیشتر در سطح منطقه تاکید و تعهد شده است، صدراعظم هند ماه گذشته در سفر به چین و روسیه با رهبران این دو کشور روی ایجاد زمینه های همکاری میان دهلی – بیجینگ و دهلی – مسکو در قبال افغانستان بحث کرده و به یک سلسله توافقاتی نیز دست یافتند.

در دیدار ماه گذشته میلادی که میان رهبران هند و چین برگزار شد، در کنار مسایل میان دو کشور محور دیگر بحث آنان افغانستان بود. نریندر مودی و شی جی پینگ جنگ جاری در افغانستان را مشکل منطقوی خواندند و دوام این جنگ را زمینه ساز شکل گیری تهدیدات تازه به امنیت و صلح منطقوی خواند. هرچند در این نشست بحث امنیت افغانستان از سوی نریندر برجسته گردید، اما رییس جمهور چین در کنار تاکید بر نقش کشورهای منطقه در حل بحران امنیتی افغانستان، پروژه های بزرگ اقتصادی و انکشافی در افغانستان را نیز به عنوان راه حل بی ثباتی در این کشور یاد کرد و به دهلی نو پیشنهاد کرد تا هند و چین پروژه های مشترک اقتصادی را جهت ایجاد فرصت های کاری، توسعه افغانستان و کاهش فقر روی دست گیرند. این پیشنهاد رییس جمهور چین پذیرفته شد و قرار است دو کشور بدون توجه به مشکلات در روابط میان دهلی و بیجینگ،‌ در زمینه حل منازعات و اجرای پروژه های اقتصادی در افغانستان مشترکاٌ کار کنند.

در سفر هشت ساعته به روسیه، نریندرا مودی صدراعظم هند ابتکار عمل را در دست گرفت و به ولادیمیر پوتین رییس جمهور پیشنهاد کرد تا دهلی و مسکو در قضیه افغانستان باهم همکاری کنند، تا از یک سو بحران امنیتی افغانستان پایان یابد و از سوی دیگر فرصت توسعه اقتصادی و خود کفایی این کشور فراهم شود. در اعلامیه وزارت خارجه هند که در پایان این دیدار به نشر رسید آمده است که پوتین این پیشنهاد را پذیرفت و برای انجام اقدامات مشترک با هند در افغانستان متعهد شد.

این دو مورد از شکل گیری زمینه های همکاری منطقوی همسایه های دور و نزدیک افغانستان در حل بحران امنیتی این کشور و اجرای برنامه های مشترک اقتصادی نشان دهنده ثمر بخش بودن نشست اول کمیسیون مشترک امنیتی افغانستان و هند است که در آن بر ایجاد اجماع منطقوی در قضیه افغانستان تاکید شده بود.
از سوی دیگر، آماده گی کشورهای منطقه برای همکاری در قضیه افغانستان نشان دهنده موفقیت پنج حلقه سیاست خارجی افغانستان است که در آغاز شکل گیری حکومت وحدت ملی تدوین و از حکومت افغانستان به گونه منظم از طریق جلسات با کشورها و سازمان های شامل در این پنج حلقه دنبال و هماهنگ گردید.