د تولید د عاملینو د بدلې د ټاکلو نوې نظريه
Modern Theory of Pricing of Factors of Production
د نوی نظريې له مخې د عاملینو بدله د توکو د عرضې او تقاضا له مخې ټاکل کېږي، خو درې ټکي باید په پام کې ونیول شي:
-
د عادي توکو تقاضا مخامخ وي خو د تولید د عواملو تقاضا نا مخامخ وي د ساري په توګه: کارګر ته تقاضا هغه وخت پیدا کېږي کله چې کارګر کوم توکي پیدا کوي او کله چې توکي ته تقاضا ډېره شي نور سره کارګرو ته هم تقاضا ډېريږي همدا د ځمکې او پانګې حال هم دی.
-
د عادي توکو اوږد مهاله قیمت د هغو توکو د تولید له لګښت سره برابر وي. خو کله چې د تولید د عواملو خبره کېږي هلته د ځینو عواملو د لګښت سوال نه پیدا کېږي ځکه په هغو په مقدار کې زیاتوالی امکان نه لري. د ساري په توګه: د ځمکې مقدار معلوم دی نو نه رامنځته کېږي نو ځکه يې د پیدا کېدو لګښت هم معلوم نه دی.
-
موږ چې کوم توکي کاروو هغه د ټولو عواملو له جوړښت څخه رامنځته کېږي نو ځکه د هر یو وروستنی تولید او تقاضا يو په بل پسې تړلي دي.
د تقاضا عوامل: لومړی دا ګورو چې کوم عامل ته يوه کمپنۍ څومره اړتیا لري چې په دې سلسله کې د کارګرو مثال په پام کې نیسو چې د اجورې د عرضې او تقاضا په وسیله رامنځته کېږي. او په بشپړې سیالۍ لرونکي بازار کې د اجورې مقدار کې زیاتوالی او کموالی نه شي راتلی نو ځکه کارخانه په هغه مقدار کارګر له ځانه سره ساتي چې د کارګرو وروستي تولید تر دی حده وي چې له دود اجورې سره یو شان شي. په اوسني عصر کې د کارخانۍ د تولید عواملو د وروستني ارزښت کرښه په حقیقت کې د یو عامل لپاره د کارخانۍ تقاضا کرښه وي او ترکومه چې د عرضې خبره کېږي د کمپنۍ لپاره هغه د افقي کرښه ده. ځکه بشپړې سیالۍ لرونکي بازار کې يوه کمپنۍ چې دود اجوره کولی شي کارګر ترلاسه کړي څومره چې غواړي. دا کټ مټ هم داسې ده لکه چې يوه کارخانه په بشپړې سیالۍ لرونکي بازار کې د وړاندې څخه ټاکل شوی قیمت باندې فکر کوي او تر دې چې د کارخانۍ د وروستني تولید د ارزښت خبره ده یا د تقاضا د کرښې خبره ده او د کارګرو د دود اجورې کرښه یا د کارخانې د عرضې کرښه يو بل پرې کوي او ښيي چې دا کارخانه دومره کارګرو له ځانه سره ساتي.
د عواملو د عرضې اړخونه: د یو عامل دار او مدار د نورو لاملونو تر څنګ د بدلې له مقدار سره هم اړه لري که بدله لوړه شي عرضه يې هم لوړيږي او که بدله يې کمه شي نو عرضه یې هم کميږي. کولی شو په لاندې ګراف کې هم روښانه کړو .
د تولید عواملو د بدلې ټاکل: پورتنۍ برخه کې مو د کارګر د عرضې او تقاضا لوستل چې د دواړو د تعادل له کبله اجوره ټاکل کېږي. اوس غواړم په لاندې ګراف کې د تولید د عواملو د بدلې د ټاکلو لاندې ګراف توضیح کړو:
په پورتني ګراف کېdd د تولید د عواملو تقاضا او ss د تولید د عواملو عرضه ښيي چې دواړه د e په نقطه کې یو بل پرې کوي چې eq د بدلې متوازنه اندازه ده که چیرته لوړه شي or شي نو تقاضا کميږي او که وروسته شي نو عرضه کميږي.
