پاکستان همسایه جنوبی و جنوب شرقی افغانستان با رویکرد تصاحب و تجاوز در بیش از ۷۰سال با افغانستان روابط خود را ادامه داده است. حدوداً ۲۵ سال میشود که این کشور گروه طالبان را در افغانستان کمک و همیاری می رساند و برای آنها مراکز آموزشی، پناه گاه و تجهیزات نظامی در اختیار میگذارد. گروه طالبان به کمک پاکستان در این مدت تلاش نموده است تا خواسته های پاکستان را در افغانستان عملی نمایند. با گذشت بیش از ۲۵ سال اکنون برای مردم افغانتسان و جهانیان واضیح شده است که طالبان ربات های پاکستان اند که به اشاره آنها عمل میکنند.
در واقع میتوان گفت که عمق سیاست خارجی جمهوری پاکستان را سه مورد تشکیل میدهد که از چند دهه بدین سو بالای این سه مورد این کشور سرمایه گذاری میکند. بوجود آوردن یک حکومت دست نشانده از سوی پاکستان، کمک و یاری برای ایجاد یک حکومت ضعیف و یا زیرا فشار آوردن حکومتی که خط دیورند را به رسمیت بشناسد و راه های مواصلاتی تجارتی را با پاکستان حفظ کند و متحقق کننده این خواسته های پاکستان عناصر در گروه طالبان اند. رابطه طالبان به کشور پاکستان در حدی است که تمامی جهان حالا بر این باورند که کلید عملکرد طالبان به دست پاکستان است . روی همین دلیل حکومت افغانستان جامعه جهانی برای آوردن صلح در افغانستان، پاکستان را یگانه گزینه میدانند که میتواند افغانستان را در این راه کمک نماید اما پاکستان در طول ۱۸ سال سیاست دو رویه را پیشه کرد ، از یک طرف وعده همکاری برای آوردن صلح در افغانستان را به جامعه جهانی و افغانستان سپرد از طرف دیگر گروه طالبان را با مشاورت های نظامی و سیاسی و از طرف هم تجهیز نظامی کمک و یاری رساند.
از آخرین مورد از همکاری های پاکستان بخاطر تحقق عمق سیاست استراتیژیک این کشور میتوان تحمیل امارت اسلامی طالبان بالای ایالات متحده آمریکا و حکومت افغانستانبود. پاکستان در نو دور مذاکرات صلح خیلی زیرکانه بخاطر منافع خود طالبان را چرخانید اما در نهایت موفق نشد . در کل میتوان گفت که رویکرد کشور پاکستان به افغانستان نظر به دلایل که منافع پاکستان ایجاب میکند رویکرد خشونت آمیز، متجاوزگونه و غیر دموکراتیک و خلاف حسن همجواری است. اما همسایه پاکستان و به اصطلاح عام تر همسایه یک خانه به آن طرف افغانستان جمهوری هند. رویکرد این کشور نسبت به این همسایه نزدیک تر کاملاً متفاوتر است.
هند سومین کشور کمک کننده افغانستان در ۱۸ پسین بوده است . رویکرد سیاست خارجی هند نسبت به افغانستان رویکرد دو همسایه نیک است. جمهوری هند توانسته برخلاف ترویج افراطیت به دموکراسی در افغانستان کمک و یاری رساند. از پروشه های عمرانی گرفته تا پذیرش اتباع افغانستان در دانشگاه های این کشور و کمک برای باز شدن راه های مواصلاتی هوایی میان افغانستان و هند و کمک به نیروی های امنیتی افغانستان نام برد.
در اخرین مورد مردم افغانستان شاهد کمک دو عدت چرخپال جنگی از سوی این کشور بوده است. تلاش جمهوری هند ساختن یک افغانستان مدرن میباشد. زیرا عمق سیاست خارجی هند را سیاست اقتصادی شکل میدهد و هند متعقد است که افغانستان به عنوان چهار راه ترانزیتی تجارتی متیواند به هند و کشور های منطقه مفید تمام شود. بناءً آبادی افغانستان از هر لحاظ برای منطقه و جهان خیلی ها مهم است. روی همین دلیل محور سیاست خارجی هند را کمک به افغانستان تشکیل میدهد و به همین دلیل این کشور سومین کشور کمک کننده افغانستان در ۱۸ سال گذشته بوده است.
در واقع وقتی به رویکرد سیاست خارجی دو همسایه افغانستان نگریسته میشود این نکته خیلی واضح میگردد که فرق میان همسایه نیک و بد تا چی حد است. پاکستان که ما با او مشابهت های فرهنگی، قومی و دینی داریم و هند که با آنها از لحاظ مشابهت ها خیلی کم مشابح هستیم چی نوع رویکرد با ما دارند. در یک جمع بندی میتوان گفت که نزدیکی افغانستان به هند به مراتب میتواند از لحاظ اقتصادی و سیاسی به افغانستان مفید تمام شود و پاکستان همسایه شرور را بیشتر در تنگنای اقتصادی منطقه و نظامی هند قرار بدهد این تنها گزینه ایست که میتواند از دست درازی پاکستان در افغانستان بکاهد.
