ظلم د قران په هینداره کې
قران کریم د الله متعال عظیم کتاب ظلم او ظالم څیړلي او د هغوي ټول اشکال او څېرې يي بربنډي او رسوا کړي، ورسته بیا په برخو ویشلي د هغوي اعمال او هغو ته ورته اعمال او مرسته کونکي ښودلې بیا الله جله جلاله له هغوي څخه د خپلي کرکي اظهار کړي او هغوي ته د سزا ډولونه ښودلي.
کوم ظلم تر ټولو لوی او مهم دی؟
په دي برخه کې، د ظلم او تيری اثار، د ظلم ډولونه، د ظلم او تیري مصداق د قران په ایاتو کې او یولس ډلې چې ظالم ترینې او بد تیری کونکې دي تر بحث او څړیني لاندي راځې.
ظلم او تیری، د ارزښتنو ضد او داسې یوه پدیده ده چې د هر انسان له فطرت سره مغایرت لري، او په ټولو الهی او مادي مکتبونو کې او په اقوامو او ملتونو کې رد او رټل شوي ده.
کولای شو ووایو چې وروسته له کفره او شرک څخه، (چې د ظلم مصداق دي) تر ظلمه او تیري په قران عظیم شان کي بل شی دومر سخت زهرجن او بدتر نوي تعریف کړی.
د ظلم ډولونه
ظلم په درۍ ډوله دي:
د نور د تفسیر مفسر د صف د سورة د ۷ ایت چې د دي لوی ترین او بدترین ډول ظلم په باره کې لیکي:
د قرانکریم په ایات کې د ظلم او ستم د ډولونو او اقسامو مختلف مصداق ذکر شوي دي، چې د انبیاو له لومړني خطا څخه چې د دوي پر خپل ځان ظلم دی او کم ترین ډول د ظلم دی بیا تربد ترین ډول د ظلم او ستم پوري شامل دي. په حقیقت کې د قران کریم د ایاتو په اساس هر لومړنی (ابتدای) خطا یا هره ګناه چې له سړي څخه وشې، دا یو ډول ظلم دی یا پر خپل ځان یا په بل باندي. او که په صدد د استغفار، توبې او جبران په صالحو کارونو سره له منځه لاړ نشي نو په عواقبو يې اخته کیږو. آدم او حوا (ع) چې کله لومړنۍ ترک یا خطا ورڅخه وشوه او له هغي ونې يې وخوړل چې منع شوې وه، سم دستې يې د الله دربارته استغفار وکړ او ویي ویل: ربنا ظلمنا انفسنا و ان لم تغفرلنا و ترحمنا لنکونن من الخاسرین (آدم او حوا علیهم سلام) وویل: الهی! موږ پخپل ځان ظلم وکړ که موږ و نبخښې او پر موږ رحم ونکړې موږ به له زیانکارانو څخه یو. (اعراف ۲۳)
د ظلم او ستم مصداق په قراني ایاتو کې
الله متعال د قرانکریم په ایاتونو کې یو اتیا (۸۱) د ظالمانو او ستمکارانو ډلې بللي دي چې دا خلک او ډلې عبارت دي له:
اوس چې د ظالمانو او ظلم ټول ډولونه مو له قران څخه وپیژندل ښه به دا وي چې په دي کې هغه تر ټولو بد ترین ظالمان د قران عظیم شان له وینا چې د الله عزه وجل وینا ده وپیژنوچې هغه کوم کسان دي؟ دا شناخت له موږ سره کمک کوي چې خپل کړه وړه د قران له دي ویناو سره تطبیق کړو که په موږ کې یو له دغو صفاتو څخه چې الله تعالي د ظالمانو په اړه فرمایلي دي موجود وي، نو توبه پرې وکړو او خپل ګناهونو د ښو صالحو کارو په کولو سره جبران کړو. او له دي مهلکي او تباه کونکي پدیدي څخه لري ووسو.
د هغو ټولو افرادو او ډلو په منځ کي چې قران کریم ورته د ظالم خطاب کړي یولس هغه ډلي یا خلک دي چې «په ظالم ترینو او بد ترینو» کې راځې چې عبارت دی له:
د ظلم او ستم اثار
ظلم او ستم ډیرزیات مخرب او مهلک آثار لري لکه څنګه چې ویل شوي چې دا د دنیا او اخرت تباه کوونکي بلا د روح او جسم ویجاړونکي په لنډه ویلي شو چې ظلم او ستم د نابودی او تباهي او همدارنګه د انسان جسم او روح په دُنیوي عذاب او اُخروي خواري او ذلت اخته کوی! اودا آثار خپله د انسانانو له لاسه دي الله عزوجل د هیچا او هیڅ موجود په حق کې نه په دنیا نه په اخیرت کې یوه ذره ظلم او ستم هم نکوې. له دي سبب علی کرم الله وجهه وايي په الله قسم که څوک ماته دا ټوله دنیا د یوه میږي په خوله کي د غنم د پوست په اندازه د خدای په وړاند د ظلم لپاره راکړي، لا به دا یوه ذره ظلم و نکړم د ټولوي دنیا په بدل کې.
ډیره په ځاي او ښه به وي چې د سورة ابراهیم د ۴۵ ایات توصیه په پام کې نیولو سره د تاریخ د ظالمانو او ستم کونکو سرنوشت د ځان لپاره عبرت ونېسو او د هغو اخرې له شرمه ډک او مهلک عاقبت څخه خبر شو او ځان له دي بدي، شرم او انسان تباه کوونکي پدیدې څخه لري وساتو.
په قرانکریم کې ځینې د ظلم له آثارو څخه عبارت دي له:
ګرانو محترم لوستنکو هیله ده چې په خلاص سترګو او ویښو زهنونو دا ولولئ او خپل قضاوت وکړئ چې موږ او زموږ ټولنه په کومه خوا روانه ده الله په ځان حاضر او ناظر و نېسئ او له هر ډوله ظلم څخه پرهیز وکړئ. هیله لرم چې دا لیکنه سبب د اصلاح د ټولو و ګرزي.
الهي ته زموږ ټولنه له ظلمه خلاصه پاک اوصالح کړې امین یا رب العالمین
