از دیدگاهی فلسفی زندگی آدمی باید ترکیبی از دانش منطقی و احساس عاطفی باشد؛ که دانش عقلی برای ساختن ابزار زندگی به کار می رود و احساس عاطفی، در به کار گیری این ابزار به کار می رود؛ هر کدام نباشند زندگی آدمی به خطر می افتد. بدون دانش منطقی ابزار لازم برای رفاه فراهم نیست و بدون احساس عاطفی ممکن است ابزارهای ساخته شده در جهت نابودی انسان و جنگ به کار رود. خلاصه ما هم ریاضی لازم داریم هم شعر زنده بودن با زندگی کردن تفاوت دارد.
زنده بودن یک واکنش انفعالی است؛ امری است که از بیرون بر موجود زنده تحمیل می شود. همان گونه که همه ی ما بدون آن که خود بخواهیم به وجود آمده ایم؛ ولی زندگی کردن یک کنش فعال است که همه ی جانداران هنر دست یابی به آن را ندارند؛ موجودی که از مرحله ی زنده بودن به توانایی زندگی کردن می رسد دو ویژگی برجسته دارد.
ما زنده‌ایم که زندگی کنیم یا زندگی کنیم که زنده بمانیم؟ به نظر شما بیهوده نیست؟ کمی در این باره فکر کنید. از طرفی، وقتی بحث از زندگی پیش می‌آید، چند لفظ ذهن انسان را به خود مشغول می‌کند. نمی‌خواهم بگویم کلیشه‌ای؛ چون به دلیل پراهمّیّت‌بودن این الفاظ است که زیاد به ذهن‌ها خطور می‌کند.
اوّلین کلمه «هدف» است. همانی که حرفش را زدیم؛ ولی اسمش را نیاوردیم. حالا واضح‌تر می توانیم در این مورد گفتگو کنیم:
یقیناً نمی‌توان هدف از زندگی را خود زندگی دانست؛ چون عبث و بی‌فایده است و این یک ادّعا نیست؛ بلکه هر کسی با رجوع به عقل خود به این حقیقت دست می‌یابد.
ظاهراً بیشتر ما انسان‌ها بر اثر روزمرّه‌گی است که از این اصل مهم و اساسی زندگی خود غافل می‌شویم و به جای آن که هدفی برای زندگی خود مشخّص کنیم، اجازه می‌دهیم تا زندگی و در واقع روزگار برای ما هدف مشخّص کند و بدون این که بدانیم شب‌ها و روزهای زندگی خود را تلف می‌کنیم، آن هم برای چیزی که خود از آن اطّلاعی نداریم.
پس بیایید کمی بیشتر به این کلمه و در واقع به هدف از زندگی خود فکر کنیم تا بتوانیم زمام زندگی را بدست گرفته و هدفی که برای آن ارزش واهمیت قائل می شویم را بشناسیم تا از تلاشی که در راه رسیدن به آن انجام می دهیم احساس رضایت وخوشبختی کنیم.
کلمۀ دوم همین لفظ «خوشبختی» است. به راستی خوشبختی چیست؟ یا در چیست؟ من جوابم را داده‌ام. به نظر من خوشبختی در رسیدن به اهداف است و زمانی که آدمی به آن دست می‌یابد؛ در واقع خود را خوشبخت می‌داند و خوشبختی همان حالت رضایت است که انسان در اثر رسیدن به هدف یا در راه رسیدن به هدف خود آن را احساس می‌کند.
داکتر امید همکار
