د شمشاد تلوېزون د ګندهارا په نوم خپرونه دا اونۍ د غوربند سیمې ته ځانګړې کړې وه، دا سیمه چې د پروان ولایت نیمایي خاوره جوړوي چې څلورو ولسوالیواو اتلسو دره په درلودلو سره د سويلي هندوکش په لمن کې خپل شتون د طبېعت په بډایه ښکلاګانو کې داسې راښیي.
د هسکو غرونو دا لمن چې ۸۹۹ کیلومتر مربع په پراخوالي سره د هېواد له مشهورو درو څخه ده چې ډېر لرغونی پېښلیک لري، د هېواد شمال ته د تللو راتللو معبر و خو په ۱۳۴۳ ل، ل کال کې چې کله هندوکش د ای خانم لارویانو ته ښه راغلاست وویل، سالنګ په خپل زړه کې د ستړو مسافرو ته لار ورکړه او پر دې ښکلې لرغونې لار د هېواد شمالي سیمو د لارویانو ګڼ ګوڼه کمه شوه.
غوربند به یې ونوموم، چېرې چې یما ترما ژوند شوی دی، سګندر او چنګیز په کې د دمې موکه ونه مونده، امان الله خان د خپل ځواک بګۍ په کې ځغلولې ده، ظاهرشاه خان هم د دې سیمې د ښکلو نعمتونو څکه کړې ده او را وروسته یې هم سنګرونه پالل شوي دي.
اوس به هغه روایت را واخلو کوم چې د دې سیمې یو شمېر هېواد وال یې د درې د نومونې په اړه یو او بل ته وایي هغه دا چې ((دلته یو وخت د غوري واکمنو څخه یو بند پاتې شوی دی نو ځکه غوربند شوی دی)). دا په داسې حال کې چې په دې لار د سکندر اسونو ترپار اورېدلی شوی دی چې ډېره وړاندې مخینه لري خو که غوري واکمنو په اړه وپوښتو؛ چې دا پېښه څه وخت او څه ډول وه نو پوښتنه به د بې ځواب پاتې شي.
د مخکنۍ پېښې په اړوند په غور تم کېږو، د رشاد صاحب په خبره کله چې د غور ځمکې ته اسلامي فاتحین ورسېدل غور یې په جبال واوړو خو دلته غور د جمعې په مانا دی خو که یې مفرد ته واړو غر به شي.
اوس هم د غوربند د نومونې په اړه دوه صورتونه موجود دي مستقل او مرکب بڼه یې موږ څېړو:
الف – غوربند که چېرې یوه مستقله کلیمه وي نو مانا به یې هغه کلی چې د غرونو منځ کې وي لکه اېلبند خو توپیر به یې یوازې دا وي چې اېلبندونه د هوا د سړښت سره پرېښودل کېږي.
ب –غوربند په ترکیبي بڼه هغه نوم دی چې له غور او بند څخه جوړ دی څرنګه چې د غور کلیمه پورته بیان شوه نو بند هغه کلیمه ده چې مانع، دېوال، حصار، غره، د اوبو د ډنډ، د ګرځېدو ځای او نورو په مانا راځي.
اوس د پورته شرحې څخه دا نچوړ را ایستلی شو؛ دلته غوربند د هندوکش هغه لړۍ وې، چې د وخت کمزورې اسانتیاوې د دې وړ نه وې چې د سالنګونو په سخت وېرونکی او وژونکی طبیعت کې د لارویانو ته اجازه ورکړي چې له دې هسکو د ولاړ شي هغه د پښتو ژبې د متل په مصداق (که غر لوړ دی خو په سر لار لري) نو دوی اړ وو چې کابل د هېواد د شمالي سیمو یا ډېر وړاندې د باختر او اریانا بېلا بېلې سیمې سره ونښلوي نو یې لارې ته اړتیا لرله خو دا لار د هندوکش په سوېلي لمن یا د غوربند په دره کې وغځېده چې لامل یې د غره بندوالی و نو یې غوربند ونوموله خو اوس هم دا درو لار له پخواني برم لوېدلې نه ده او یو شمېر ولایتونه سره نښلوي.
