آیا تر دې دمه په ژوند کې تاسو ته کوم چا انګېزه درکړې ده او د یوه سالم او خوشاله ژوند لپاره یې هڅولی یاست؟ که ځواب مو مثبت وي، نو په بشپړه توګه په ژوند کې د انګېزې ارزښت په ښه توګه درک کوئ.
آیا غواړئ د هغې مثبتې انګېزې د جبرانولو لپاره، چې د کوم چا له خوا مو ترلاسه کړې ده، تاسو هم د هغه د ښه کېدو سبب شئ؟ هرڅوک نورو ته د انګېزه ورکولو وړتیا نه لري، د دې لپاره، چې وکولای شئ، انګېزه بښونکی انسان واوسئ، باید له ځینې ځانګړو خصوصیاتو څخه ګټه واخلئ، په دې لیکنه کې نورو ته د انګېزه ورکولو لپاره له شلو تګلارو سره آشنا کېږئ.
۱ ـــ خپلو شاوخوا کسانو ته ارزښت ورکړئ
که ونه شئ کولای، په رښتینې توګه کوم کس ته خپل پام او مینه څرګند کړئ، په بشپړه توګه نه شئ کولای، هغه ته انګېزه ورکړئ، په خپل چال چلند سره، خپلو شاوخوا خلکو ته خپله توجه څرګنده کړئ. کله چې د حال پوښتنه یې کوئ او مینه مو ترې نه درېغوئ، نو دا څرګندوئ، چې درته ارزښت لري.
۲ ـــ شور او لېوالتیا ولرئ
لېوالتیا تاسو ته انرژي درکوي او د انرژي په لرلو سره، هرڅه شوني دي، په همدې خاطر په هر کار کې بریا ته د رسېدو لپاره، شور او لېوالتیا ته اړتیا لرئ، لېوالتیا دومره مهمه ده، چې سپارښتنه کوي، که لېوالتیا نه لرئ، لږ تر لږه د لېوالتیا لرونکو کسانو په څېر چلند وکړئ، هره ورځ له کومو کسانو سره، چې په اړیکه کې یاست، په لېوالتیا سره چلند وکړئ او ډاډه اوسئ، چې د خپلو رښتینو مُسکاوو، مثبتې انرژۍ او پام، څو برابره ځواب به ترلاسه کړئ.
۳ ـــ د خپلو شاوخوا کسانو اعتماد ترلاسه کړئ
که کوم څوک له تاسو سره خپل راز شریکوي، نو باید راز یې وساتئ، اعتماد په ډېرې سختۍ سره ترلاسه کېږي، خو ډېر ژر له لاسه ځي. سپارښتنه کېږي، چې په کار ځای کې ډېرې خبرې مه ګرځوئ او دغه راز په ټولنیزو شبکو کې په آوازو پسې مه ورځئ، ترڅو مثبت او اغېزناک فرد واوسئ، چې نور له هغه سره د خبرو کولو له امله ډار ونه لري.
۴ ـــ که خبره مو مثبته نه ده، نو مه یې بیانوئ
په ډېرې آسانۍ سره کولای شئ په کوم چا باندې نیوکه وکړئ، خو آیا واقعاً دا کار سم دی؟ باید د هغې خبرې او نیوکې په اړه ښه فکر وکړئ، کومې چې په خوله یې راوړئ، کله چې کوم څوک تاسو ته سپکاوی وکړي، د جامو اغوستلو په ډول باندې مو ملنډې ووهي، څه غبرګون به ښکاره کړئ؟ نیوکه ډېره خوندوره نه ده، مګر جوړونکې نیوکې. د هیچا نه خوېښږي، چې نیوکه پرې وشي، که ډاډه یاست، چې نیوکه مو مثبته او جوړونکې ده، نو په خوله یې راوړئ.
۵ ـــ نورو ته روحیه ورکړئ
د نورو د چال چلند په ستایلو سره، هغوی ته روحیه ورکړئ او د خوښۍ او خوشالۍ سبب یې شئ، که د خپلو همکارانو له جملې څخه د یوه د خپګان سبب یې شوئ، هڅه وکړئ د هغه په ستایلو سره، رضایت او خوښۍ یې ترلاسه کړئ او انګېزه ورکړئ.
۶ ـــ هېڅکله مه تسلیمېږئ
په ډېرې آسانۍ سره کولای شئ د اروایي فشار (سټرس) او ورځنیو ننګونو پر وړاندې تسلیم شئ، خو که غواړئ خپلې شاوخوا ته انګېزه ورکړئ، باید زده کړئ، چې د ژوند د سختیو پر وړاندې مقاومت وکړئ. که غواړئ نورو ته دا ښکاره کړئ، چې په مثبت فکر کولو، همېشنۍ هڅې او نه تسلیمېدو سره کولای شئ په شرایطو باندې غلبه وکړئ، لومړی باید له خپله ځانه مقاومت، درېدا او پایښت څرګند کړئ.
۷ ـــ خپل کمزوري ټکي ومنئ
ډېره ښه ده، چې د ژوند د سختیو پر وړاندې تسلیم نه شئ، خو دا حقیقت باید ومنئ، چې هر انسان کمزورتیاوې لري، که هڅه وکړئ خپلې کمزورتیاوې ونه منئ، نو له خپل یوه انساني اړخ څخه منکر شوی یاست، نو د دې لپاره، چې نور وکولای شي، له تاسو سره سمه اړیکه ټینګه کړي، باید دا ومنئ، چې بې عیبه او بې نیمګړتیا فرد نه یاست، هېڅوک نه شي کولای، ادعا وکړي چې بشپړ دی، نو که وینئ، چې کوم کس دا ډول ادعا لري یا د حقیقت په درک کولو کې ناتوانه دی یا نه شي کولای، چې په ښه توګه دروغ ووایي.
۸ ـــ په فعاله توګه غوږ ونیسئ
ټول کولای شي، چې د نورو خبرې واوري، خو ډېر کم کسان کولای شي، چې په فعاله توګه غوږ ونیسي او د نورو د خبرو مانا په ښه توګه درک کړي. که کوم څوک له تاسو سره د ستونزو په اړه غږېږي، له هغه سره د سترګو اړیکه ټینګه کړئ او له هغه څخه پوښتنې وکړئ، ترڅو دا ښکاره کړئ چې خبرو ته یې ارزښت ورکوئ او د ستونزو د حل په لټه کې یاست.
۹ ـــ لوړ الوتل (بلند پروازي) وکړئ
هېڅکله نه شئ کولای، له هغه چا څخه چې د ژوند حقیقت ته تسلیم شوی، انګېزه واخلئ، د دې کسانو په ژوند کې، هېڅ هیله او انګېزه شتون نه لري. که غواړئ نورو ته انګېزه بښونکی فرد واوسئ، ترڅو هغه په خپلو هیلو پسې لاړ شي، لوړ الوتونکی (بلند پرواز) واوسئ، په خپلې ککرۍ کې سترې موخې وروزۍ او هېڅکله مه تسلیمېږئ.
۱۰ ـــ پرته له دې، چې د کوم چا د خپګان سبب شئ، پرې نیوکه وکړئ
هغه وخت په یو چا باندې نیوکه وکړئ، چې خپله وغواړي، لکه څنګه مو چې وویل، که نیوکه مو مثبته او جوړونکې نه ده، نو اصلاً یې په خوله مه راوړئ. که پرته له دې کوم کس له تاسو نه وغواړي، خصوصیات یې تر نیوکې لاندې راولئ، یوازې یې د خپګان سبب کېږئ؛ خو که چېرې، کوم څوک په خپله وغواړي، چې پرې نیوکه وکړئ، نو مسئله توپیري ده، په دې صورت کې کولای شئ، په جوړونکې بڼه خپله نیوکه بیان کړئ.
که چېرې کوم چا د مقالې، وېبلاګ یا سي وي په اړه ستاسو نظر وپوښت، نو باید خپل غبرګون په دې بڼه مطرح کړئ:
ډېره زیاته مننه، چې زما نظر دې وغوښت او پر ما باندې اعتماد لرې، ما مقاله ولوسته او دغه مثبت ټکي مې پکې پیدا کړل، خو زما په نظر کېدای شو، چې له دې هم غوره وای. (خپله جوړونکې نیوکه بیان کړئ.)
۱۱ ـــ له ټولو سره یو شان چلند ولرئ
ټول انسانان له خپل جنسیت، نژاد، سیاسي باور پرته، یو شان پیدا شوي دي، دې اختلافاتو ته په نه پام سره، چې د انسان د ارزښتونو ټاکونکي نه دي، له خپلو شاوخوا خلکو سره مینه ولرئ او په هغوی باندې مهرباني وکړئ. که غواړئ یو انګېزه بښونکی فرد واوسئ، له خپلو شاوخوا کسانو سره داسې چلند وکړئ، چې د هر انسان وړ وي.
۱۲ ـــ په خپل ځان باندې باور لرونکی واوسئ
تل خپلو شاوخوا خلکو ته وګورئ، که خپل دوستان او آشنایان وینئ، نو په نفس باندې په اعتماد سره په هغوی باندې سلام وکړئ او دغه راز ورسره ستړي مه شي وکړئ او د حال پوښتنه یې وکړئ، په داسې ډول په لاره روان شئ او چلند وکړئ، ترڅو مینه او په خپل ځان باندې باور خپلو شاوخوا خلکو ته په ډالۍ کې ورکړئ.
۱۳ ـــ تل آرامه او هوسا چلند وکړئ
د سپکاوي او نیوکو پر وړاندې د افرادو د غبرګون ډول، نورو ته د انګېزه ورکولو لپاره د هغوی وړتیا ښیي، کله چې د کوم چا د سپکاوي ځواب په سپکاوي سره ورکړئ، له هغه سره څه توپیر لرئ؟ هغه نیوکه او سپکاوی، چې د نورو له خوا یې ترلاسه کوئ، که هرڅومره بد او ناعادلانه دی، هڅه وکړئ، چې تل خپله آرامتیا او هوساینه وساتئ، ځکه توند غبرګون ښکاره کول به مو حالت ښه نه کړي او که موخه مو نورو ته انګېزه ورکول وي، نو ډاډه اوسئ، چې خپلې موخې ته نه رسېږئ، د سپکاوي او نیوکو پر وړاندې داسې غبرګون ښکاره کړئ، چې ګواکې څه مو نه دي اورېدلي، ترڅو نور ستاسو آرامتیا او هوساینه وویني او له چلند څخه مو الهام واخلي.
۱۴ ـــ خپلې الهام بښونکې سرچینې له نورو سره شریکې کړئ
کوم افراد او کتابونه ستاسو الهام بښونکي دي، ترڅو خپل شخصیت رامنځته کړئ؟ د ژوند په تصمیم نیونه کې مو له کومو الهام بښونکو سرچینو څخه ګټه اخیستې ده؟ څنګه سالم، خوشاله او مثبت فکر لرونکی فرد شوئ؟ نو ټولې هغه سرچینې، چې ستاسو د شخصیت په رامنځته کېدو کې یې اغېز درلود، له نورو سره شریکې کړئ، ترڅو هغوی هم له دې سرچینو څخه ګټه واخلي.
۱۵ ـــ له ټولو هغو کسانو څخه، چې مرسته یې درسره کړې ده، مننه وکړئ
هرڅومره، چې لوړ او فوق العاده شخصیت ولرئ، نو بیا دې ځای ته د رسېدو لپاره مو د نورو له مرستې څخه ګته اخیستې ده. که د لیکوالۍ په دنده باندې بوخت یاست او د کتاب له یوې برخې څخه مو منندویي شوې ده، چې د هغې برخې په لیکلو کې مو له خپل ملګري څخه الهام اخیستی دی، دا ډول ولیکئ: له هرکلي څخه مو ډېر زیات خوشاله یم، خو د دې برخې آیډیا له ما سره نه وه، د ..... په نامه زما هوښیار او با استعداد ملګری، د دې ټولې ستاینې وړ دی.
۱۶ ـــ خپلې ژمنې ته ژمن پاتې شئ
که د کوم کار د ترسره کولو لپاره مو له خپل دوست یا همکار سره ژمنه کړې ده، خو په هماغه وخت کې یوې مېلمستیا یا کنسرټ ته بلل کېږئ، باید خپلې ژمنې ته ژمن پاتې شئ، که هرڅومره مېلمستیا یا کنسرټ ته تګ درته خوندور وي. کله چې یو غوره فرصت را برابرېږي، نو زړه مو غواړي، چې له خپلو ژمنو څخه تېښته وکړئ، خو دا خپلې ژمنې ته ژمن نه پاتې کېدل، ټول هغه اعتماد، چې د ترلاسه کولو لپاره مو یې ډېرې ستونزې ګاللي دي، په یوه ځل له منځه وړي، نو عاقلانه فکر وکړئ او خپلو ټولو ژمنو ته ژمن پاتې شئ.
۱۷ ـــ له خپل ځان سره رښتینی واوسئ
ډېری کسان په بېلابېلو ټولنیزو ځایونو کې، له خپل ځانه توپیري شخصیت څرګندوي. د کورنۍ، دوستانو او همکارانو پر وړاندې د توپیري شخصیت ښکاره کول، ډېر سخت کار دی او نورو ته د انګېزه ورکولو سبب نه کېږي، آیا تاسو کولای شئ، هغه چاته، چې خپل رښتینی شخصیت نه مني او تل په خپله څېره په نقاب باندې پوښي، اعتماد وکړئ؟ تل خپل رښتینی شخصیت ومنئ او هڅه مه کوئ، چې له کوم چا څخه کوم څه پټ کړئ.
۱۸ ـــ د نویو افکارو او آیډیاوو پر وړاندې نرم او انعطاف لرونکی واوسئ
هغه فرد، چې ادعا کوي په هرڅه باندې پوهېږي، خپل ځان او نورو ته د دروغ ویلو په حال کې دی. باید په منظمه توګه خپل باورونه وننګوئ، له هغو کسانو سره، چې ستاسو په اړه توپیري لیدلوری لري خبرې وکړئ، ترڅو د هغوی له عقایدو او باورونو څخه خبر شئ، موخه دا نه ده، چې په لیدلوري کې مو بدلون رامنځته کړئ، که په کومې موضوع باندې باور لرئ، نو په نویو افکارو او آیډیاوو سره وسنجوئ، ستاسو لوړ نظر نورو ته دا ورښکاره کوي، چې دومره په خپلو عقایدو باندې باور لرئ، چې چمتو یاست وې ننګوئ، د فکر په دې بڼې سره، هغه کسان چې له تاسو سره ورته عقاید نه لري، په تاسو به باور وکړي.
۱۹ ـــ مغرور مه اوسئ
که په کومه جګړه کې بریالی شوی یاست، نباید غرور وکړئ، د دې جملې په بیانولو سره: «ما ویلي و» خپل ځان مغرور ښکاره کوئ او د دې سبب ګرځئ، چې هېڅکله له تاسو سره د مهمو مسایلو په اړه خبرې ونه شي.
۲۰ ـــ نور آزاد پرېږډئ
نورو ته د ډېر زیات نصیحت کولو او دغه راز د هغوی د کنټرولو پرځای، هغوی ته آزادي ورکړئ، ترڅو په خپله د ستونزو د حل په لټه کې شي. د هیچا نه خوښېږي، چې د نورو د ذره بین لاندې وي. که کوم څوک له تاسو نه مرسته غواړي، په یوې لارښوونې سره، هغه ته سمه لاره وروښایئ، خو اجازه ورکړئ، چې ځینې مسایل نا ویلي پاتې شي، ترڅو فرد وکولای شي، په خپلو وړتیاوو سره پرمخ لاړ شي. کله چې کوم څوک وکولای شي، په یوازې توګه خپلې ستونزې حل کړي، دې پایلې ته رسېږي، چې له هغه څه څخه ډېر زیات ځواکمن دی، چې تصور یې کاوه.
وروستي