داسې ډېر خلک شته چې ځان ډېر هوښيار بولي خوولې واقعاً د بې عقلۍ ساری نه لري، فرعون هم موسی علیه السلام هله په عقلي بې وزلۍ تورن کړ چې د رب کائنات اسلامي دين ته يې راوبله، خپل وزير هامان ته يې وويل چې د ښښتو لويه ماڼۍ راله جوړه کړه تر څو د موسی علیه السلام د رب سره خبرې وکړم ځکه چې موسی عليه السلام راته لوي دروغجن ښکاري، دغه فرعوني ذهنيت تر اوس مهال د ځينو بې عقله په رګونو کې چلند لري، د عقل خونه يې تر دې حده ويجاړه ده چې د مسلمانانو په بدو کړو وړ له کبله په اسلام نيوکې کوي او دا ټول منوو چې زمونږ د غم او درد حالت به لا هم پسې وغځيږي که په رښتوني توګه اسلام ته د صحابه کرامو رضي الله عنهم په فهم غاړه کې نه ږدو ، عبيدالله وردګ هم له هغو چا له جملې څخه راته بريښي چې له کينې او حسد يې په عربي نومونو نيوکې په دې خاطر کړي دي چې خلک د قران او حديث دغه ژبه شاته کړي او پر ځای يې خپله مقامي ژبې ته وده ورکړي ، د انسان هڅه به د ژبې له خدمت څخه دا وي چې د ژبې ورونه په حقيقي اسلام وپوهوي نه دا چې زړه يې د عربۍ سره له حسد او تربګنې نه ډک کړي ، له ليکنې څخه مې د پښتو يا د بل زبان سره حسد هېڅ معنی نه ورکوي ، که څوک غواړي چې خپلو ځاوزاد د پښتو يا فارسي يا د نور ژبو په داسې نومونو ونوموي چې د اسلامي شريعت سره ټکراو نه لري او معنی يې صحيح وي نو ان شاء الله کوم محذور به نه لري ، خو که په عربۍ ښه نوم د صحابه و پسې د اقتداء له کبله کېښودل شي نو يو خو پلار د ځوی حق ادا کړ او بل به ماجور هم وي . د هغه د الزامونو او تورونو نمونې چې عبيدالله وردګ پرې خپله سينه خوټولی ده زه يې درته بېلګې په لاندې کرښو کې ږدم تر څو له هغه متوقع شر څخه د نجات په لور رهی شئ چې دامونه يې ستاسو تر خپو رسيدلي دي ، لاندې د عبيدالله وردګ ليکنه ده او ما يې له ديني واجب له مخې د رد دنده ادا کړه ، الله دې زما او د لوستوالو په ګټه تمامه کړي هېره دې نه وي چې دا نيشليزم ته هغه دعوت دی چې اسلام يې په ضد سخت احکام جاري کړي دي ، ټول خلک يې د الله بندګان بللي دي چې له تقوا پرته نور څوک په چا غوره والی نه لري .
Obaidullah Wardak
همدا ښکلي پښتو نومونه، مونږ ورسره عادت نه یو داسې را ته ښکاري چې ښکلي نوي. په معنی ئې تاسو پوهېږی چې څه ده. زه به د عربي نومونو یو مثال درکړل بیا کوی شی مقایسه ئې کړی. ډېر نور هم شته چې زمونږ خلکو کښې ډېر عام دي او لیکل ئې دلته ښه نه بولم.
۱ - : حمزه = تراتيزك، خَر صحرا ( خالص دروغ )
حمزه عربۍ کلمه او د مذکر نوم دی ، عربۍ کې ( حموضه ) په خواړو کې تريوالي ته ويل کيږي ، د کلکې ارادې او پياوړي تصميم معنی هم ورکوي ، د مزيد تفصيل لپاره کولای شئ د عربۍ ( قاموس الاسماء ) ته مراجعه وکړئ .
۲ - : جعفر = له شیدو ٔډکه اوښه ( خالص دروغ )
جعفر عربي کلمه ده او په لغت کې د ډېرو معناګانو لپاره کارول کيږي لکه :
کوچنی نهر . عام نهر ، له اوبو څخه ډک نهر له دې، په دې معنی هغې اوښې ته ويل کيږي چې زياتې شېدې ولري ، او په دې معنی پرې سړی هم نومول کيږي چې لوی قد او قامت او يا نوم ولري ، له دې کبله جعفر سړي هم ويل کيږي چې د ډېرې ورکړې څښتن وي ، ددې سره سره د مقدونس بوټي ته هم ويل کيږي .
۳ - : باقر = غوایی، د غوایانو ګله ( خالص دروغ )
باقر عربي کلمه ده او د ( بَقَرَ ) خپله معنی شکول او بېرته کول دي ، څوک چې ډېر ماليت يا علم لري هغه ته ( بَاقِر يا مُتَبَقِّر ) ويل کيږي معنی دا چې ټول جزئيات ځان ته روښانه کړي ، لوی مجتهد وي ، همدا راز باقر زمري ته هم ويل کيږي ، د سترګو کونج کې خولې ته هم ويل کيري ، ، لکه محمد الباقر ( يعنې لوی عالم محمد )
۴ - : اسحاق= وچې غولانځی ( خالص دروغ )
اسحاق د عبري ژبې کلمه ده ، او د ضحک او خندا په معنی راځي .
په عربۍ کې دغه ګړه د لزوم او متعدی کېدو په لحاظ بېلابېلې معناګانې ورکوي که ووایو ( أَسْحَقَ الرَّجُلُ ) معنی به يې وي چې سړی زوړ ( سپین ږيری ) شو ، خو که د ښېراو په شکل کې چاته استعمالوو باید داسې ووايو :(أَسْحَقَهُ اللهُ ) الله دې تبا اوهلاک کړي ، او په قران کریم کې هم راځي ( فَسُحْقاً لِأَصْحَابِ السَّعِيْر ) د جهم والاو لپاره هلاکت او لا پسې بربادي ده ، او که ووايو ( أَسْحًقَ الضَرْعُ ) نو معنی به يې وچېدل وي ، خو ددومر معناګانو باوجود د وچې غلانځې معنی اختيارول له سړيتوبه تعدا ده او لوستوالو ترمنځ د علمانيت او لادينيت کلک دعوت دی .
۵ - : اُميه= نوکرک، مزدورک، یا هم وړوکی خدمتګار، اغزی ( خالص دروغ )
أُمَيَّة عربي لفظ دی د ( أَمَةٌ ) د کلمې تصغير دی چې پښتو کې ورته مونږ وينځه وايو که څه هم د مؤنث نوم دی خو د جاهليت په دور کې به د مذکر لپاره کېښودل کېده ، د عربي تراث له مخې تر ننه پورې راج لري .
۶ - : ذبيح= له غاړې حلال شوی ( سمه معنی ده )
۷ - : عباس= ، ډارن، بدخوی، زشت ( خالص دروغ )
عباس په اصل کې عربي کلمه ده او عباس هغه زمري ته ويل کيږي چې نور زمري ترې تښتي ، د عباس دوهم معنا تروش تريو هم ده ، په دې معنی بيا له (عَبَسَ ) څخه مبالغه ده .
۸ - : عثمان= د مار بچی
( عثمان ) اسم علم دی او عربي کلمه ده ، دماربچي ته هم ويل کيږي او د عامو مارغانو بچو ته يې ويل هم سم دي ، دغه نوم د اسلام د دريم خلیفه عثمان بن عفان – رَضِيَ اللهُ عَنْهُ – هم و چې نبي کريم صلی الله عليه وسلم – ورته خبلې دوه لورګانې هم په نکاح ورکړې وې .
۹ - : عسكر= بې تخم، بې اولاده ( خالص دروغ )
عسکر فارسي کلمه ده او تعريب شوې ده ، د جنګي لښکر معنی ورکوي ، په عربۍ کې ( عسکر ) هر ډېر شي ته هم ويل کيږي .
۱۰ - : قاسم= تقسیموونکی.
قاسم عربي کلمه ده او د : تقسيمونکي ، ورکونکي ، ښايسته مخ لرونکي معناګانو باندې راځي ، قاسم د نبي کريم صلی الله عليه وسلم ځوی هم و .
هېره دې نه وي چې عربانو د قاسم نوم ښځو ته ايښی دی د عباس بن احنف معاصره ( قاسم ) چې شاعره هم وه .
۱۱ - : كاظم= ګونګی ( خالص دروغ )
کاظم هم عربي کلمه ده او غصې کنترولونکي ته ويل کيږي ، او کاظم خاموش ته هم ويل کيږي نه ګونګي ته ،
۱۲ - : هاشم= لنډغر، ډوډی پلورونکی ( خالص دروغ )
هاشم د عربۍ کلمه ده او د ماتولو معنی ورکوي ، هاشم وچ شوي شي او هغه څه ته هم ويل کيږي چې ډډ يې خالي وي ، د چا چې هډوکی يا سر لاس يا نيم پوزی وي هم ورته هاشم ويل کيږي ، د نبي کريم صلی الله عليه وسلم نيکه ته هم هاشم ويل کېدل خو په دې اعتبار چې په مکه کې يې د لومړي ځل لپاره خلکو ته ماته ډوډۍ په ميلمستوب کې ورکړه .
۱۳ - : يحيى= مړزنګ، ډنګر ( خالص دروغ )
يحيی عجمي د عبرۍ ژبې کلمه ده په اصل کې ( يوحنا ) ده ، يا د عربۍ لفظ دی او له ( يحيا ) څخه اخستل شوی دی ، ارمنيان ورته ( يغيا ) وايي ، د قران کریم ايتونه تفصيل ورکوي چې د يحيی په نوم لومړي ځل لپاره د زکريا عليه السلام زوی نومولو شوی وی .
هېره دې نه وي چې په عربۍ کې ( أحيا ) د نورو بېلابېلومعناګانو لپاره هم استعماليږي خو د داسې کومې معنی کلمه نه ده چې غونی زږوي .
۱۴ - : هارون= نوكر، دروازه ساتونکی، لیک رسونکی ( خالص دروغ )
هارون د عبرې ژبې مذکر نوم دی او د غر معنی ورکوي خو ولې ځيني عربي ژپ پوهه وايي چې دا عربي کلمه ده معنا يې پيشو ده ( هرة ) ( ابوهريرة ) او واو نون په د سريانې ژبې قواعدو سره سم د تصغير لپاره راغلي دي ، خو البته نوم داسې نه دی چې کرکه ورڅخه وشي .
۱۵ - : معاويه= سپۍ، د ګېډرې بچی ( معناګانې يې سمې دي )
۱۶ - : عابد= نوكر، غلام، سرسپارونکی ( خالص دروغ )
عابد عربي کلمه ده او د ډېر عبادت ګوزار معنی ورکوي ، د خادم معنی په کې ده خو ولې خادم او د نوکر او غلام ترمنځ ستر توپير دی ، دنوکر او غلام معنی ترې اخستل خلکو ته د کرکې ورکولو درس دی نه د هغوی په علم کې اضافه کاري ...
عابد په عربۍ کې هغه چا ته ويل کيږي چې د الله په وحدانيت اقرار کوي .
۱۷ - : قريش= د اوښ نوم، د کورنی لپاره ګدايي کول، د حلقې سوالګر( خالص دروغ )
قريش عربي کلمه ده او د سختوالي معنا ورکوي چې پلانکی په خپل درېځ کلک ولاړ دی مثلا ، او قريش هغه پنېر ته په عربۍ کې هم ويل کيږي چې غوړزي يې کمه وي ، هېره دې نه وي چې قريش په قرانکريم د سورت نوم هم دی .
۱۸ – : فاطمه= د وخت څخه مخکښې زېږېدلی د اوښ بچی، معیوب ( خالص دروغ )
فاطمه عربي کلمه ده او رابندولو ، منعه کولومعنی لري :
هغه څوک چې ماشوم له د شودو ورکونه ودروي ( فاطم ) او ماشوم ته ( مفطوم ) ويل کيږي .
