پلټنه تفتیش دی او څیړنه تحقیق. نور کوم توپیرونه لري؟
ځیرنه او سپړنه ورسره څومره نږدې دي؟
شننه له سپړنې یا له څیړنې سره نږدیوالی که لریوالی لري؟
پلټنه (تفتیش) او څیړنه (تحقیق) په مفهوم او کاربرد کې ځینې توپیرونه لري:
پلټنه (تفتیش): دا د یو مسلې یا حالت په اړه د شواهدو او معلوماتو راټولولو پروسه ده، چې معمولا په قضایي یا امنیتي چارو کې کارول کیږي. پلټنه د جرمونو، درغلیو او داسې نورو مسلو په اړه ترسره کیږي ترڅو حقیقت روښانه شي او مرتکبین معلوم شي.
څیړنه (تحقیق): دا د علمي، فني یا ټولنیزو مسلو په اړه ژوره مطالعې او تحلیل کولو پروسه ده. په څیړنه کې معمولا علمی میتودونه او پروسیجرونه کارول کیږي ترڅو نوې پوهه ترلاسه شي یا د یوه فرضیه صحت یا ناصحت معلوم شي.
ځیرنه او سپړنه:
ځیرنه: دا د یوې مسئلې یا موضوع په اړه دقیق او ژور فکر کول او مطالعه کول دي. ځیرنه ممکن په پلټنه، څیړنه یا هر ډول فکري فعالیت کې شامل وي.
سپړنه: دا د نوې ځایونو، موضوعاتو یا معلوماتو موندلو پروسه ده. سپړنه معمولا د فزیکي یا مفهومي نړۍ په اړه د نوي معلوماتو ترلاسه کولو لپاره کیږي.
شننه:
شننه: دا د یوې مسئلې یا موضوع په اړه د مختلفو اړخونو تحلیل او مطالعه کول دي. شننه معمولا په علمي، اقتصادي، سیاسي او ټولنیزو مسلو کې ترسره کیږي ترڅو د موضوع مختلف اړخونه روښانه شي.
شننه له سپړنې سره په دې کې توپیر لري چې سپړنه د نوې معلوماتو موندلو پروسه ده، پداسې حال کې چې شننه د موجوده معلوماتو تحلیل او مطالعه ده. شننه له څیړنې سره نږدې والی لري ځکه چې دواړه د موضوع ژور مطالعې او تحلیل لپاره کارول کیږي، مګر شننه په معمول ډول په موجوده معلوماتو تمرکز کوي، پداسې حال کې چې څیړنه ممکن نوې معلومات هم تولید کړي.
