افغانستان از بدو پیدایش طالبانیزم شاهد رو یداد های خونین ، دلخراش و مرگ باری بوده است که با حملات پیچیده و مرموزشان سایهی وحشت را بر همه جا گسترانیده ، مساجد ، پایگاهها و اماکن عام المنفعه را مورد آماج قرار داده اند .
از سویی وضعیت شکنندۀ سیاسی و بیاعتمادی عمیق میان رهبران و بحران اقتصادی و اجتماعی فضا را برای مردم تنگ و دشوار نموده و این وضعیت باعث شده که گروپ های تروریستی دیگر مانند داعش دست به اقدامات سرباز گیری در داخل افغانستان بزنند.
در این مقاله وضعیت و جنایات طالبان را در پرتو آیات قرآن کریم مورد بررسی و تحلیل قرار می دهیم.
به استنباط به این آیات که خداوند “ج” در سورۀ عنکبوت میفرماید:
مَثَلُ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ أَوْلِيَاءَ كَمَثَلِ الْعَنكَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَيْتًا ۖ وَإِنَّ أَوْهَنَ الْبُيُوتِ لَبَيْتُ الْعَنكَبُوتِ ۖ لَوْ كَانُوا يَعْلَمُونَ (عنکبوت:۴۱)
ترجمه: داستان کسانی که به جای خدا سرپرستانی گرفته اند، مانند داستان عنکبوت است که خانهای (بیدیوار، بیسقف و بیحفاظ) برای خود بنا کرده باشد، و بیتردید سستترین خانهها خانه عنکبوت است، اگر (به این واقعیت) معرفت و شناخت داشتند (بتها و قدرتهای غیر از خدا را سرپرستان خود نمیگرفتند.)
تفصیل و تعبیر : ا واژه «اولیاء» که در این آیت بحث شده، جمع « ولیّ» بوده و « ولیّ» در عربی قدیم در کنار سایر معانی که دارد بیشتر به معنای «سرور، سرپرست، راهنما، صاحب اختیار و صاحب امور» مورد استفاده قرار گرفته است.
حال با توجه به معنای واژه « ولیّ» باید گفت که خداوند ج در این آیت کسانی را که به جای الله خالق زمین و آسمان، غیر الله را سرپرست و صاحب امور سیاسی ـ اجتماعی خویش بر میگزینند، آنان را به عنکبوتی تشبیه نموده که برایش خانهی درست کرده است.
اما در این مسأله چه سرّی نهفته که قرآن این افراد را به خانۀ عنکبوت تشبیه کرده؟ چه ارتباط و پیوندی میان این دو وجود دارد؟
بدون شک، قرآن کریم هر مثالی را که بیان میدارد پر از حکمت و اندرزهای مهمی است، برای دانستن گوشه ای از حکمت نهفته در این آیت سراغ تحقیقاتی میرویم که طرز زندگی و خانهی عنکبوت را مورد مطالعه قرار داده که ذیلاً به شماری از این ویژگیها اشاره صورت گرفته و ارتباط آن را با اوضاع شکنندۀ جاری تأمین مینمائیم:
۱- بارزترین ویژگی خانه عنکبوت روش زندگی فردی همراه دشمنی مابین عنکبوتها میباشد و انواع اندکی از آنها یافت میشوند که به صورت دسته جمعی زندگی میکنند، جنسهای نر و ماده فقط در هنگام جفتگیری یکدیگر را ملاقات نموده و بسا اوقات بعد از جفتگیری عنکبوت ماده عنکبوت نر را می کشد. در برخی از انواع آنها، عنکبوت ماده، عنکبوت نر را رها میکند تا هنگامیکه فرزندان از تخم خارج میشوند، اقدام به قتل او کنند و او را بخورند در انواع دیگری از عنکبوتها، مادر اقدام به تغذیۀ فرزندان کوچکش میکند تا اینکه فرزندان بزرگ میشوند و مادر خود را میکشند و میخورند.
یعنی شاخصترین خصیصۀ خانه عنکبوت ذلت و خواری، جنگ و جدال، کشتار و برادرکُشی می باشد.
آیا وضعیتی شبیه این از زمانیکه فرزندان نامشروع پاکستان ( طالبان ) پاکستان ، عربستان و به تازگی ها روسیه و ایران را منحیث « ولیّ» و صاحب اختیار و زمامدار امور خویش قرار دادند و از آنها دستور گرفته وهمه روزه وحشت ، دهشت می آفرینند – خودشان در چه وضعیتی هستند ؟ حتی وضعیت شان بدتر از خانهی عنکبوت است .
و حال که طالبان برای استعمار پاکستانی ها نقش جاده صافکن را برعهده دارند و این که پاکستان « ولیّ» شان می باشد را افتخار میدانند و در مدتی طولانی با هدایات « ولیّ» شان مردم مسلمان افغانستان را چوب سوخت قرار داده اند . آیا می دانند سرنوشت شان چه می شود ؟
سران طالبان ملا عمر – ملا منصور و … یکی پس از دیگری از بین رفتند و بلاخره ملا هبت الله نیز توسط نخستین ولی شان (پاکستان) ازبین خواهد رفت بازماندگان شان ذلیل خواهند شد، الحقّ که قرآن آیینهی تمام نمایی به پیش چشم ما میگذارد تا در پرتوی آن اعمال و افکار خویش را به قضاوت بنشینیم.
۲- از طرز زندگی عنکبوتها واضح میشود که نظام اجتماعی و روابط خانوادگی آنها بر اساس مصالح مؤقت است، طوریکه هرگاه این مصالح تمام میشود، دشمن همدیگر میشوند و شماری ، شمار دیگر را میکشند.
بدین معنی که در خانهای عنکبوت، روابط خانوادگی، محبت و صمیمیت وجود ندارد و روابط تنها بر اساس منافع زودگذر مادی و دنیوی بنا شده است و زمانیکه این مصلحتها و منافع به پایان برسد، تبدیل به کشتارگاهی میشود که ترس و کشتار بر آن سایه میاندازد، به همان صورت که قبلا در مورد رهبران طالبان ذکر کردم.
آیا این مورد را در میان رهبران طالبان و ولی آنان (پاکستان) شاهد نیستیم؟
تا زمانیکه پاکستانی ها و آی اس آی مصلحت شان ایجاب میکرد از آنها استفاده ابزاری نمودند، ولی زمانیکه این مصلحت پایان یافت، یکی پس از دیگری بنامهای گوناگون همسفر کاروان مرگ شدند و نام شان در لیست تروریست ها جا خوش کرده و رُخ در نقاب خاک کشیدند.
ناگفته نباید گذاشت، طالبان را که امروز روس ها ، ایرانی ها و همچنان پاکستانی ها در کنار خود جا داده و آنان را به آب و نان، نام و قدرت رسانیده اند، این ناز دادنها هم مؤقتی و زود گذر است و زمانیکه ورق مصلحت تغییر کند، جای آنان نیز مانند گذشتهگان زبالهدانی کثیف تاریخ خواهد بود.
وروستي