
با اعلام استراتیژی جدید خویش، رئیس جمهور امریکا ضمن تداوم مبارزه کشورش علیه تروریزم و افراطیت به پاکستان هشدار داد تا از حمایت تروریستان دست بکشد. آقای ترمپ خاطر نشان ساخت که بعد از این امریکا در برابر حضور پناگاه های امن برای تروریستان در خاک پاکستان خاموش نمی ماند. آقای ترمپ اضافه نمود که پاکستان در حال حاضر تروریستانی را مورد حمایت خویش قرار داده است که دولت امریکا در مقابل آن میجنگد و این وضعیت باید تغییر نموده و این تغییر باید به صورت فوری بمیان آید. وی علاوه نمود که آمریکا میلیاردها دالر امریکایی را د اختیار پاکستان گذاشته ولی آنها به گروه هایی که عوامل بینظمی و خشونت در منطقه هستند، فضای امن فراهم کرده اند. او همچنان گفت که هیچ همکاریی نمیتواند در مورد کشوری که به شبه نظامیان و تروریستهایی که نظامیان و مقامات آمریکایی را هدف قرار میدهند، ادامه داشته باشد. زمان آن فرا رسیده که پاکستان تعهدش را به تمدن، نظم و صلح ثابت کند.
از سخنان تُند رئیس جمهور امریکا بر می آید که وی نسبت به رؤسای جمهور قبلی آیالات متحده امریکا در مورد پاکستان جدی بوده و از پاکستان میخواهد تا منبعد به بازی دوگانه خویش نقطه پایان بگذارد. فراموش نباید کرد که مردم و دولت افغانستان سالها است به این امر پی برده و همواره تلاش ورزیده اند تا قناعت جامعه جهانی را نسبت به بازی های دوگانه پاکستان و ایجاد خشونت، تروریسم و وحشت در کشورهای همسایه، فراهم نماید. سخنرانی روز دوشنبه آقای ترمپ نشادهنده این واقعیت است که دیگر کاسه صبر امریکا نیز در مقابل پاکستان لبریز شده و تلاش خواهد کرد که پاکستان را از فعالیت های تخریبی آن در افغانستان باز دارد. گرچه استراتیژی جدید آیالات متحده امریکا تنها دربرگیرنده افغانستان نبوده بلکه منطقه جنوب آسیا را تحت پوشش قرار میدهد و در این زمینه اشارات آقای ترمپ در خصوص همکاری هندوستان و جلب حمایت آنکشور منحیث دموکراسی بزرگ جهان برای کمک به افغانستان را میتوان به وضوح دریافت، اما چگونگی فشار و مجبور ساختن پاکستان برای قطع حمایت از گروه های تروریستی هنوز در این استراتیژی واضح نبوده و ممکن شک و تردیدی را مبنی بر عدم آوردن فشار واقعی بالای پاکستان ایجاد کند و طوری تصور شود که گویا این سخنرانی در حد شعار و اخطار باقی خواهد ماند.
تجارب نشان میدهد که پاکستان به سادگی از موقف خویش مبنی بر صدور تروریزم به کشورهای همسایه عبور نمیکند و برای اینکه فشار واقعی بالای پاکستان جهت قطع حمایت آنان از گروه های تروریستی و از بین بردن لانه ها و پناگاه های امن طالبان، القاعده و داعش در خاک آن کشور وارد شود، باید جامعه جهانی و در رأس آیالات متحده امریکا یکه سلسله اقدامات عملی را انجام دهد، در غیر آنصورت نظامیان و ادارات استخباراتی پاکستان با مهارت تام و فریبنده خویش آنها را مصروف ساخته و از مسیر اصلی منحرف خواهند ساخت. بیشتر اوقات در مجامع ملی و بین المللی سوالاتی مطرح میشود که چگونه میتوان پاکستان را به ترک حمایت تروریسم بین المللی و استفاده از خشونت علیه همسایه گان منحیث پالیسی خارجی مجبور ساخت؟ در این نوشته مختصراً روی گزینه های که جامعه بین المللی و آیالات متحده آمریکا میتواند فشار عملی را بالای پاکستان وارد کند، بحث صورت خواهد گرفت.
نخستین گزینه برای تحت فشار دادن پاکستان قطع کمک های مالی به ارتش آن کشور میباشد. طوریکه آقای ترمپ نیز اشاره نموده است، میلیاردها دالر به پاکستان تحت عناوین مبارزه با تروریزم داده میشود. اما بالعکس پاکستان این کمکها را جهت تقویت تروریستان و گروه های افراطی که در افغانستان و پاکستان دست به خشونت میزنند، به مصرف میرساند. باوجود اینکه در سال جاری سطح کمک های مالی به پاکستان کاهش یافته است و نظر به ۵۵۰ میلیون دالر امریکایی که در سال ۲۰۱۶ به پاکستان پرداخته شده بود به مراتب کمتراست، اما قطع کامل کمک های مالی میتواند تا حد زیادی جنرالان پاکستانی را تحت فشار قرار داده و از حمایت تروریستان و گروه های هراس افگن در منطقه دست بردارند علاوه بر آن با نفوذ خويش در شوراى امنيت سازمان ملل متحدامريكا ميتواند اشخاص حمايت كننده هراس افگنان را چه در داخل و يا خارج از چارچوب حكومت اند، شامل لست هاى سیاه و لست های تعزیرات سازد.
دومین گزینه که میتواند عملاً پاکستان را تحت فشار قرار دهد افزایش فشار دیپلوماتیک بالای پاکستان است. این فشار را جامعه جهانی و آیالات متحده امریکا میتواند از دو زاویه مورد بررسی قرار دهد، ابتدا باید حیثیت پاکستان را از "بزرگترین متحده غیر ناتو" پائین آورده و از امتیازات مربوط به این موقف را از آن سلب کند و از سوی دیگرتمام متحدین خویش را در غرب و همچنان کشورهای اسلامی تشویق نماید تا روابط دیپلوماتیک خویش را با پاکستان به طور قابل ملاحظه و مشروط کاهش دهند.
سومین گزینه که میتواند منحیث یک آله فشار علیه پاکستان از آن استفاده نمود، عبارت از وضع تحریم ها علیه جنرالان ارتش و استخبارات آنکشور است که با تروریستان بین المللی و منطقوی ارتباط دارند. این تحریم ها و تعزیرات میتوانند شامل وضع کردن محدودیت های سفر، انجماد سرمایه و از بین بردن زمینه ها برای اشتراک در محافل و کنفرانس های بین المللی باشند. همچنان جامعه جهانی و در رأس آیالات متحده امریکا میتواند تحریم های را علیه سازمان های مالی و بانک های که با طالبان، شبکه حقانی و سائر گروه های تروریستی در ارتباط اند و خدمات پولی را برای آنان فراهم میکنند، وضع نمایند.
چهارمین گزینه که میتواند به صورت قطع پاکستان را در مضیقه قرار دهد، اعلام آنکشور منحیث کشور حمایت کننده تروریزم میباشد. زمانیکه رسماً این کشور از سوی جامعه جهانی و بالاخص شورای امنیت ملل متحد به حیث یک کشور حمایت کننده تروریزم معرفی شود، کشورهای دیگر مانند چین و روسیه نیز نمیتوانند به آسانی وارد مراوده با آن شود. با این گزینه میتوان راه های ایجاد ائتلاف پاکستان با کشورهای منطقه را نیز تا حدی محدود کرد. در عین حال از نظر استخباراتی آیالات متحده امریکا میتواند شواهد و مدارکی را در دسترس چینایی ها مبنی بر حمایت آی، ایس، آی پاکستان از تحریک اسلامی ترکستان شرقی (ایغورها)، قرار دهد و به چین تفهیم نماید که پاکستان هیچگاهی دست از خشونت علیه دیگران برنمی دارد، مگر اینکه واقعاً تحت فشار قرار گیرد.
پنجم، آیالات متحده امریکا میتواند با استفاده از نفوذ خویش در کشورهای حوزه خلیج و سائر کشورهای عربی با دیپلوماسی فعال خویش این کشورها را تشویق نماید تا آنعده از پاکستانی های را که از تروریزم حمایت مینمایند و یا برای ادامه فعالیت های تروریستی در کشورهای مذکور مصروف جمع آوری اعانه و حمایت مالی اند از کشور های خویش جبراً اخراج نموده و یا هم بالای آنان تعزیرات سخت گیرانه وضع نمایند تا نتوانند هزینه های لازمه را برای ماشین جنگی طالبان، شبکه حقانی و یا گروه های دیگر تروریستی و افراطی فراهم نمایند.
ششم، آيالات متحده امريکا ميتواند شواهد و مدارک استخباراتی خويش را که دخيل بودن پاکستان را در تروريزم بين المللی نشان ميدهد به صورت تدريجی با رسانه ها شريک سازد. چون واضح است که سازمانهای استخباراتی پاکستان در جاسوسی، فعاليت های تخريبی، تروريستی و آموزش هراس افگنی در تمام جهان به خصوص، روسيه، هندوستان، کشورهای آسيای ميانه و خاور ميانه دخيل ميباشد. با اين کار پاکستان اعتبار جهانی خويش را از دست داده، از يکسو رسوا و از سوی ديگر به انزوای جدی در سطح منطقه و جهان مواجه خواهد گردید.
هفتم، آیالات متحده امریکا باید به صورت جدی از تسهیلات اتومی پاکستان نظارت بعمل آورد تا عمداً جهت رفع و یا کاهش فشار بین المللی و یا هم بنا بر ضعف میکانیزمهای نظارتی در اختیار هراس افگنان قرار نگیرد. کشورهای بزرگ به شمول امریکا حتی میتوانند در صورت نیاز تسهیلات اتومی پاکستان را مؤقتاً و یا برای مدت طولانی تحت کنترول خویش بیاورند.
هشتم، جهت نابودی تروریزم و افراطیت در منطقه، آیالات متحده میتواند مستقیماً پناگاه های امن، مراکز تربیت، تجهیز و تجمع هراس افگنان را با طیاره های بدون سرنشین خویش مورد حمله قرار دهد. افزایش حملات طیاره های بی پیلوت جنرالان استخبارات و ارتش را شدیداً تحت فشار اذهان عامه مبنی بر نقض حاکمیت ملی پاکستان قرار داده و آنها را مجبور خواهند ساخت تا از استراتیژی تخریبی خویش علیه همسایه گان و سائر کشورهای دیگر دست بردارند.
از تمام گزینه های فوق میتوان به شکل تدریجی و مرحله وار استفاده به عمل آورد و دولت افغانستان باید موارد فوق را زمانی که بحث از اقدامات عملی علیه پاکستان به میان می آید در نظرداشته و منحیث پیشنهاد به جامعه جهانی و همکاران استراتیژیک خویش همواره آنرا مد نظر داشته باشد.