نویسنده: خادم حسین
از چند قرن به این سو انکشاف شکل و نظریه ای زنده گی شهری ما را با یک تحلیل جالب مواجع می سازد. در زمان سابق مارکس، لاک، هیگل، هوبز، توکیووایل و گرامسی بر مراحل گوناگون زنده گی، در ادوار توسعه ای سیاسی و اجتماعی مختلف در کنار تلاشهای علمی خویش، پیرامون ساختار نظریه جامعه ای مدنی زحمات و چالشهای زیاد را متقبل شدند. دانشمندان مذکور در نتیجه این تلاشها، چارچوب های مختلف ساختار جامعه مدنی را به میان آورند. با استفاده از این، میتوانیم با مدنیت و محرکات افغانستان تا اندازه ای خود را آشنا سازیم. این دانشمندان باورمند اند که جامعه با دولت کاملآ تفاوت دارد. حتی به این باورند که جامعه از گروه های مختلف تشکیل می گردد که میان دولت خواسته های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی خاص خود را دارند. در یک دولت ویژه، دولت باید به منظور ساختن رهکارهای در مورد تقسیم قدرت و تجهیزات،نماینده گان هر گروه را با خود داشتن و شمول افراد را در چوکات حکومت یقینی بسازد. اگر این را تعریف جامعه مدنی بپنداریم پس میتوانیم خود را به وضعیت و محرکات افغانستان را آگاه بسازیم. تعداد بیشتر نفوس افغانستان که به 60 الی 65 % میرسند را جوانان تشکیل میدهند.
قابل ذکر است که این تعداد نفوس وسیع کشور به بخش های گوناگون کلتوری،اجتماعی و سیاسی تقسیم میگردد. دلچسب این است که آنها فقط بر فعالیتهای منظم کلتوری و اجتماعی محدود نیستند، بل به منظور حمایت از حوادث بزرگ و بنیادی به تظاهرات نیز می پردازند. در مورد، شاهد یک مظاهره گسترده تاریخی که در ماه مارچ سال 2015 میلادی بر علیه گروه که "فرخنده" را به جرم یک اشتبای انجام نه شده متهم و سنگسار کرد، بوده ایم.
یک گزارش نیویارک تایمز نشان میدهد که به صد ها تن از مردم افغانستان درمقابل ساختمان ستره محکمه به روز سه شنبه به قصد تظاهرات جمع شدند و به محکمه کشاندن اشخاصی را میخواستند که "فرخنده" را به اتهام سوختاندن اوراق قرآن ، به آتش کشیدند. در ماه دسمبر سال 2016 یک مظاهره وسیع جنبش روشنائی از سوی مهاجمان هدف قرار گرفته شد که بیشتر از 80 تن کشته و زخمی به جا گذاشت، ولی به منظور تقبح این عمل غیر انسانی تظاهرات گسترده به سطح کشور صورت گرفت.در رسانه های جمعی نیز فعالیتهای سریع مدنی کشور به نظر میرسند.
به گمان اغلب، 33.3 میلیون جمعیت افغانستان به رسانه های جمعی دسترسی دارند. ایشان از رسانه ها بیشتر به حیث وسیله ای ارتباطی با افراد هم دیدگاه و هم فکر خویش در داخل کشور و سطح جهان استفاده می نمایند. در ولایات مختلف افغانستان ادارات تعلیمی، تحقیقاتی، انکشافی و موسسات خیریه وجود دارند. قابل یادآوریست که به تعداد 192 موسسه غیر دولتی در کشور فعال بوده که از جمله 35 موسسه در بخش حقوق خانمها و 25 موسسه دیگر برای حقوق اطفال فعالیت دارند.این موسسات از پروژه های انکشافی آگاهی عامه به کمک سیپوزیم ها، پروگرام های ادبی(شعر و شاعری)، سمینارها و ورکشاپ های آموزشی نظارت و نواقص حکومت را نمایان می سازند و برای شریک ساختن معلومات کرا میکنند.
به تعداد 34 مرکز تعلیمی دولتی و 25 مرکز غیر دولتی به سطح کشور افتتاح گریده است که در ارتقای سطح تحصیلات عالی و آگاهی عامه ای افراد نقش بر جسته دارند.اکادمی علوم افغانستان به صد ها نوع کتاب های تحقیقاتی، مقالات و مباحث علمی را به زبانهای پشتو ، دری و انگلیسی به دست نشر می سپارند.یک نمونه بارز آن "آریانا انسایکوپیدیا" می باشد که در 24 جلد چاپ گردیده است.
خوشبختانه، رسانه های آزاد بهترین ساحه جامعه مدنی افغانستان به شمار میروند. رسانه ها نه تنها با افراد عوام اهداف اساسی خویش را تشریک نموده ،بل به مردم رهنمائی می کنند که چطور فعالیتهای ادارات مختلف به دلیل مباحث آنها بالای زنده گی آنها اثرات مثبت میگذارند.
جای تعجب است که در این کشور جنگ زده رسانه های الکترونیکی به تناسب رسانه های چاپی، بیشتر درخشیده اند. از میان 240 موج رادیو به تعداد 210 رادیو فعالیت دارند و بیشتر از 70 تلویزیون نشرات دارند. در پهلوی این همه، 12 روزنامه فعالیت دارد که از جمله 4 روزنامه به لسان انگلیسی بوده و در مرکز کابل به چاپ میگردد.
به طور خلاصه میتوان گفت، به تعداد 2000 رسانه وجود دارد که از 1000 کم و بیش آن صرف ویب سایت ها می باشند.توسعه اجتماعی و سرگرمی ها ویژه گی های بر جسته ای اجتماع افغانی میباشند. به تناسب وضعیت عینی موجوده، هنر سالاران کشور در 15 سال اخیر زیاد انکشاف نموده، کنسرت ها و پروگرامهای موسیقی زیادی را ترتیب و دایر می نمایند.در بخش هنرها ، ساختار و بعد هنری موسیقی میان مردم افغانستان شایقین زیادی دارند. تعداد کثیر از استادان نخبه ای موسیقی شهرت و محبوبیت بین المللی را کسب کرده اند.همچنان بازی های عنعنوی و عصری نیز در افغانستان انجام میگردد.تعداد زیاد از جوانان اناث و ذکور میتوانید تماشا نمائید که در اطراف ساحه دریای کابل و جاده ها کریکت، فوتبال و سایر بازی های عنعنوی را اجراء میکنند. کریکت بازی ایست که شهرت بزرگ را به سطح کشور از آن خود کرد هچنین تیم بازی کنان کریکت نیز جایگائی معتبر را به سطح بین المللی کسب کرده اند.
اکثریت خانواده های افغان اند که در اواقات عصر در جریان روزهای رخصتی با رفتن به پارک های شهر وقت خود را خوب سپری میکنند باغ تاریخی بابر یک نمونه خوب آن شده میتواند. همچنان مردم برای میزبانی از مهمانان خویش در مهمانخانه های قرغه جائیکه از کثرت افراد به ساعت ها جاده های ورودی مسدود می باشند، مهمانی ها را ترتیب می نمایند.
معرفی کوتاه نویسنده :
آقای خادم حسین در منطقه ای بدا بیر پیشاور چشم به جهان گشوده است . تعلیمات ابتدائی خود را در پیشاور و سوات به پایه اکمال رسانیده اند. پایان نامه دوکتورای خویش(Thesis) را در بخش (Sociolinguistics) تحت عنوان ( تحولات در زبان اقلیت کوهستانی) تکمیل نموده است. نامبرده بیش از 30 مقاله ای تحقیقی بین المللی دارد.که مقالات خویش را بیشتر روی مسایل، امنیت بشر، تشدد،جنایت، تعلیم و تربیه، تحولات اجتماعی، فرهنگ، ادبیات، حمایت های منطقوی نگاشته اند. همچنان در رسانه های بین المللی نیز مقالات و راه حل های مسایل گوناگون را بیان داشته اند.
آقای خادم حسین پس از رهای قدرت "حزب عوامی نشنل" در پشتونستان، در ساختن نصاب پیشرفته بیش از سایرین نقش کلیدی داشته است. خادم حسین زمانی به شهرت جهانی دست یافت که کتاب به نام (“Rethinking Education-Critical Discourse and Society”) را در سال 2012 و کتاب دوم خود را تحت عنوان (The Militant discourse) در سال 2013 به چاپ رساند.
ایشان در یک سروی بین المللی در پشتونستان خیبر که روی مسایل تعلیم ایران، ترکیه و پاکستان بود، به عنوان یک محقق برجسته ایفای نقش داشته و برای موفقیت پروژه تا اخرین لحظات فعالیتها با آنها همکار باقی مانده است. این تحقیق از سوی کشور فرانسه راه اندازی شده بود که از طرف وزارت تحصیلات عالی پاکستان آقای خادم حسین به حیث نماینده معرفی گردیده بود.
آقای خادم حسین در مجالس و کنفرانسهای بین المللی به حیث یک شخص کلیدی اشتراک نموده است و افتخار لکچر در پوهنتونهای معتبر جهان را از آن خود ساخته . نامبرده از مدت 5 سال به این سو با روزنامه معتبر پاکستان " دان" در نگارش مقالات در مورد امنیت، توسعه اجتماعی و با "فاتا" در بخش تحریر مقالات و سر مقاله های در مورد تشدد مذهبی همکار است. همچنان وی در اسلام آباد با انستیتوت آریانا در بخش حمایت و تحقیقات منطقوی همکار و نقش اساسی دارد.قابل تذکر است که آریانا یک انستیتوت منطقوی بوده و به قوت های ارشد در مورد بر قراری صلح در منقطه پالیسی های مربوطه را ارائه میدارد.
آقای خادم حسین حالا رئیس عمومی بنیاد خیریه تعلیمی- تربیتی باچا خان ، همکار علمی مرکز ستراتیژیک بین المللی و ژورنال تحقیقاتی افغانستان ،محقق و عضو هئیت بلند رتبه آن می باشد. آقای خادم حسین در جمع کارشناسان بین المللی سیاسی و اقتصادی شمرده میشود.
شما میتوانید از طریق ایمیل آدرس و تویتر زیر با ایشان تماس گیرید.
khadimhussain565@gmail.com and tweets@khadimhussain4
