د اچین ولسوالي د لرغوني او تاریخي ننګرهارولایت په جنوب کې پرتهولسوالي ده چی د ګاونډی هیواد پاکستان سره ۲۰۰کلومیترو به اندازه سرحدلري . د اچین ولسوالي تقریبا د ولایت معادل ولسوالي ده چی په زیاتتعداد سره درې لري. چی پاکستان له خوا ورته ډیرې لارې را خلاصې دي چیدوه لارې يې ( خونه کنډو او تبې کنډو) ډيرې مهمې دي.
په نوموړې ولسوالی کې د شینوارو مختلف خیلونه اوسیږي چی د نورو ولسوالیوپه نسبت یی نفوس زیات دي .د امنیت له نظره د ټول ننګرهار له پارهستراتیژیک حیثیت درلودونکې او خورا مهمه ولسوالي ده او لاندې ذکرشوی دریپکې قرار لري.
۱ – عد الخیلودره ۲ – باندر دره ۳ – پیښي دره ۴ – اچین ۵ - کوشتل – ۶ - صندوق ۷ – مامند دره ۸ - میدانک ۹ – معروف چینه ۱۰ - ۱۱ –چهل ګزی ۱۲ – او د پیښې خوړدرې شاملې دی . چي د نفوسو تعداد یی تقریبایو لک او پنځوس زره شاو خوا ته رسیږي . یاده ولسوالي د سیاسی لحاظه خوارمهمه او ستراتیژیکه ساحه ده. له دېامله زیاتره وخت د سرحد له پورې خوا مخالفین ورته په اسانی داخلیږي اوخپل جنګي مهمات له همدې لارې انتقالوي . څرنګه چې ا چین ولسوالی ټولې غرنی سیمې دوه میاشتې مخکې د اسلامی امارتپه واک او اختیار کې وې خو وروسته د داعش ډلې په سیمه کي خپل حضور پیداکړو،او د طالبانوسره يی جنګونه پیل کړه چی په پایله کی دواړو خواوتهدرانه تلفات واوښتل او ولسونو ته هم د سر او مال درانه زیانونه ورسیدلچې ټولې سیمې په خپل لاس کې ونیوې. چی په ثمره کې ي ۷۵۴۵ کورنی دمامند درې او۱۶۵۱کورنی د عد لخیلو څخه د ننګرهار ولایت مختلف ساحو تهکډه شوې(د ټولنې لخوا سروې شوې).نن چې دریمه ورځ د اخترده مامند په دره کې تقریبا ۱۵۰کليعدلخیلو کې ۳۰کلي او پیخې خوړ ، دیسرک کې ۱۱کلي په اور سیزلي دي. او دالړی لا هم جریان لري.(تر دې دمه ۲۵۰څخه ذیات انسانان او زرګونه حیوانات
وژل شوي)
زمونږ غوښتنه ده چې باید د نومړو ځپل شوو کورنیو سره زر تر زره حیاتي مرستې وشي. په اوسنیو شرایطو کی ځپل شوو او مهاجر شوو خلکوته د ژوند لمړنیو اړتیاوو ( سرپنا ، خواراکي توکی،لباس وغیره ) اشد او عاجل ضرورت دی چې تر څوژوند ي وژغول شي.
دا چی جنګونه اوس هم جریان لري او لړی یی ورځ په ورځ نورو ولسوالیو ته غزیږياو ولسونه یی تر تسلط لاندې راځي نو په راتلونکي کې د ننګرهار ولایت اوهمدا راز د ټول مشرقي زون له پاره د خطریو ستر ګواښ دی . نو په دې اساس دیادونې وړ ده چي واکمن لوړ پوړي چارواکي د دغې ولسوالی امنیت او مرستېته جد ي پاملرنه وکړي .
په درنښت .
شفق شينواری
د حمزه بابا علمي او فرهنګي ټولنې مشر
ځاي: مارکو ښارګوټی شینوارو ولسوالي ننګرهار،افغانستان
