پوهنيار نبي حبيبي
لغوي تعريف:
دپلوماسي د يوناني کلمې دپلوما Diploma څخه مشتق شوی.
پخواني يونانيانو د دپلوما Diploma کلمه د شهادتنامې لپاره استعمالوله. يونانيانو په عادي ژبه کې د دپلوما کلمه د غلاف په معنی هم استعمال کړې. ولی روماني امپراطورئ کې د دپلوما Diploma کلمه د سفر درسمي وثيقو لپاره پکار وړل شوې.
داکلمه د اولين ځل لپاره د انګلیسي سياسي کلتورته ښاغلي Edmund Kurke په ١٧٩٦ د فرانسوي کلمې diplomatie څخه په خپلو مقالوکې استعمال او رانقل کړې٠
ددپلوماسی اصطلاحي تعريف:
د سياسی ډلو دنمایندګانو په مینځ کې دخبرواترواو دمذاکراتو هنرته دپلوماسی ویلاۍ شي. همدا راز بین الدول يا په نړيواله سطحه د سياسي نمایندګانو په مینځ کښی مصلحت امیزو خبرواتروته چې د حرفه یی دپلوماتانو لخوا په جنګ،صلحه،اقتصاد،سياست،فرهنګ او داسی نورو موضوګانو باندې خبرو کولو او يا تړونونو لاسلیک کولوته دپلوماسی ویلاۍ شي. باید هیر نکړو چی دا تړونونه يوازی د ملکی سياستمدارانو دتاییده پس يوه قانوني بڼه اخلي.
په اجتماعي توګه داسې هم ویلایۍ شو چې : دپلوماسی د يوداسی تکتیکي هنر يا پیشې نوم دی چی ددې پر اساس ستراتیژیکو مصلحتونو اومشترکو چالشونو د مینځه وړلولپاره دداسی ادواتو داظهاراتو پرمبنی چې بالکل غیر تصادفي،اخلاقي او د يوی معقولې لياری د حل د پیداکولو چې هر اړخيزه قابل د قبول وي دپلوماسي ویلایشی.
د دپلوماسي بعضې اقسام
د رعیت دپلوماسی citizen diplomacy
کلتوری دپلوماسی cultural diplomacy
ډالري دپلوماسی dollar diplomacy
اقتصادي دپلوماسی economic diplomacy
تعاملي دپلوماسی engagement diplomacy
څوزنځيره دپلوماسی multi-truck diplomacy
د پاندا يا چينايي دپلوماسی panda diplomacy
عمومي دپلوماسی public diplomacy
تګ راتګ دپلوماسی shuttle diplomacy
تعقيبي يا ټرک ٢ دپلوماسی truck II diplomacy
مآخذونه
www.diplomacy.edu
www.dictionary.diplomacy.edu
www.diplo.diplomacy.edu
www.wikipedia.com
